Επανάληψη αλλά όχι φάρσα…

Οταν αποχωρούσε από την Καγκελαρία στις αρχές της δεκαετίας του 1890 ο Σιδηρούς Καγκελάριος Μπίσμαρκ είχε ολοκληρώσει μια πρωτοφανή στα διπλωματικά χρονικά ισορροπία:

Το Βερολίνο διατηρούσε προνομιακές ειδικές σχέσεις συνεργασίας με όλες τις μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης, έχοντας τον ρόλο και του εγγυητή της ειρήνης και του έντιμου μεσολαβητή και ταυτόχρονα διασφάλιζε την προληπτική αποτροπή κάθε αντιγερμανικής συσπείρωσης.

Διαβάστε επίσης:

Άγγελος Κωνσταντινίδης: Σαν σήμερα έφυγε από κοντά μας η Φώφη Γεννηματά

25.10.2025

300

Παναγιώτης Κουνάκης: «Πώς πεθαίνουν οι Δημοκρατίες… σιωπηλά»

17.10.2025

314

Μέσα σε λίγα χρόνια, οι διάδοχοι του Μπίσμαρκ, πολιτικές μετριότητες που κανείς δεν θυμάται τα ονόματά τους -Καπρίβι, Χοχενλόε, Μπίλοφ και Μπέτμαν Χόλβεγκ-, τα τίναξαν όλα στον αέρα: Δεν ανανέωσαν τη Συνθήκη Φιλίας με τη Ρωσία, εξαγρίωσαν τη Βρετανία με το πρόγραμμα ναυτικών εξοπλισμών και έφεραν τις δύο αυτές χώρες στο πλευρό της Γαλλίας.

Ολα τα παραπάνω έγιναν μέσα σε διάστημα δεκαπέντε χρόνων και εδώ έγκειται η διαφορά στη μεγάλη ανατροπή που προκάλεσε η Μέρκελ, καθώς δεν χρειάσθηκαν παραπάνω από τρία χρόνια διαχείρισης στην κρίση της Ευρωζώνης για να καταγραφούν κοσμογονικές αλλαγές:

Πρώτον, η σύγκρουση Βερολίνου – Ουάσιγκτον στη διαχείριση της χρηματοπιστωτικής κρίσης απονεύρωσε τη διατλαντική σχέση, ακύρωσε το ΝΑΤΟ και κατέστησε τη Γερμανία την υπ’ αριθμόν μία απειλή για τη σταθερή επιστροφή των ΗΠΑ στην ανάπτυξη.

Δεύτερον, η πολιτική του Βερολίνου απέναντι στον Νότο της Ευρωζώνης επαναχάραξε μια διαχωριστική γραμμή στη Γηραιά Ηπειρο, με την ακύρωση στην πράξη της πορείας από την Πτώση του Τείχους τον Νοέμβριο του 1989 μέχρι την πλήρη ένταξη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης στην Ε.Ε. τον Δεκέμβριο του 2002 στη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης.

Τρίτον, η απόφαση του Eurogroup τα ξημερώματα του περασμένου Σαββάτου είναι η πρώτη σοβαρή αντιπαράθεση Μόσχας – Βερολίνου μετά την ιστορική συνάντηση του Ιουλίου του 1990 στον Καύκασο των Κολ – Γκορμπατσόφ, που άνοιξε τον δρόμο στη συγκρότηση ενιαίας Γερμανίας.

Η Μέρκελ σήμερα είναι πιο τυχερή από τους προκατόχους της στις αρχές του 20ού αιώνα καθώς τα αντανακλαστικά τόσο της Ουάσιγκτον όσο και της Μόσχας είναι αργά, καθώς οι χώρες του Νότου της Ευρωζώνης δεν θέλουν αλλά και δεν μπορούν να συσπειρωθούν απέναντι στη γερμανική πυγμή.

Το μήνυμα του Βερολίνου προς την Ουάσιγκτον είναι γνωστό από το Καλοκαίρι του 2011, όταν ο Σόιμπλε δήλωνε απαξιωτικά ενώπιον του Αμερικανού ομολόγου του Γκάιτνερ ότι αυτοί που ευθύνονται για την κρίση δεν δικαιούνται να κάνουν υποδείξεις σε άλλους.

Χρειάσθηκε το τελεσίγραφο του Eurogroup προς τη Λευκωσία για να διαβάσουμε και το γερμανικό μήνυμα προς τη Μόσχα: Η Γερμανία πιστεύει ότι μπορεί να διατυπώσει το πλαίσιο και τους κανόνες μιας ειδικής σχέσης από την οποία εξαρτάται πολύ περισσότερο η Μόσχα παρά το Βερολίνο.

Η πλήρης στήριξη Πούτιν στη Μέρκελ, με αποκορύφωμα την προτροπή πέρσι το Καλοκαίρι να μην συναινέσει το Βερολίνο στην έκδοση ευρω-ομολόγου, δεν φαίνεται να συγκίνησε την Καγκελαρία.

Είναι φανερό ότι η πρωτοβουλία κινήσεων αλλά και η ευθύνη για τη συγκράτηση της αποσταθεροποιητικής γερμανικής αλαζονείας ανήκει στην Ουάσιγκτον, με πρώτη επείγουσα προτεραιότητα την οριστική εκκαθάριση εκκρεμοτήτων με τη Μόσχα από την αντιπυραυλική ασπίδα μέχρι τον ανταγωνισμό για τα δίκτυα μεταφοράς ενέργειας.

Τούτων λεχθέντων, η μόνη άγνωστη παράμετρος των μεσοπρόθεσμων διεθνών συσχετισμών είναι η διαμόρφωση μιας συσπείρωσης ενάντια στον διεθνή ταραξία, έναν ρόλο που για τρίτη φορά σε έναν αιώνα διαδραματίζει η Γερμανία.

Γ. Καπόπουλος