Λέρος: Στο αρχαιολογικό μουσείο μεταφέρθηκε αρχαίος ελαιόμυλος

Ο χαμένος αρχαίος ελαιόμυλος των Τεμενίων
Γράφει ο Frantsesko DiPierro – Αντιδήμαρχος Λέρου

Με την λέξη Τεμένια ή τέμενος, οριοθετούσαν τον γεωγραφικό χώρο εκείνον, εις τον οποίο λατρευόταν μια θεότητα ή συνηθέστερα ένας ήρωας στην αρχαία Ελλάδα. Ήταν με άλλα λόγια οι περιοχές που έβρισκες βωμούς και πέτρινες κατασκευές για την τέλεση ιεροπραξιών.

Τα χρόνια πέρασαν η αρχαία θρησκεία των Ελλήνων και κατ’ επέκταση των Λέριων άλλαξε μετά την εγκαθίδρυση του χριστιανισμού.

Διαβάστε επίσης:

Λέρος: Συγχαρητήρια επιστολή Μιχάλη Κόλια στους αθλητές και τον Σύλλογο Taekwondo

15.12.2025

889

Λέρος: Τιμητική βράβευση για τον Διοικητή του Α.Τ. Λέρου Αντώνη Δήμογλου για τη φιλοζωική του δράση

15.12.2025

1.8k

Έτσι εμείς σήμερα διαβάζουμε στα βυζαντινά χρυσόβουλα ότι περί το 1087 ο όσιος Χριστόδουλος ζήτησε από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α΄ Κομνηνό, να του παραχωρήσει το μισό κάστρο του Παντελίου καθώς και δυο μεγάλα κτήματα. Τα προάστεια του Παρθενίου καθώς και την περιοχή των Τεμενίων.

«Τα Τεμένια της Λέρου εκείνες τις εποχές αποτελούνταν από 230 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης, ή κατά την τότε διάλεκτο από 259 μοδίους και ότι δεν καλλιεργούνταν εθεωρούντο βοσκοτόπια.

Στην ίδια περιοχή υπήρχε η γνωστή εκκλησία των Αγ. Αναργύρων, δώδεκα κτίσματα ,αμπελόκηποι, λινός ,πηγή με δεξαμενή, ένας τρίπατος πύργος και «ένα παλαιό ελαιοτριβείο» που παρά τις έρευνες που κατά καιρούς έκανα δεν είχα καταφέρει να εντοπίσω μέχρι σήμερα….

Στην διαρκή αυτή έρευνα του τόπου μας και μετά από σκόρπιες πληροφορίες που έχω κατά καιρούς από συντοπίτες μας, επισκέπτομαι χώρους που τους κάνουν εντύπωση και με καλούν να δω. Συμβαίνει συχνά όλα αυτά να είναι ιστορικά σημεία.

Κατά τον ίδιο τρόπο λοιπόν, σε μια τυχαία συνάντηση με τον αγαπητό φίλο Τάκη Κουμπάρο και μετά από μια συζήτηση που κάναμε, με οδήγησε μπροστά σε μια τεράστια έκπληξη!! Με πήγε σε ένα μέρος όπου μας περίμενε ένας περίτεχνος λαξευμένος μαύρος βράχος που δεν είναι άλλο από το λίθινο κομμάτι του αρχαίου ελαιοτριβείου των Τεμενίων!!

Είναι το ονομαζόμενο από την αρχαιότητα τροπήιον (mortarium) ή ο επονομαζόμενος ελαιόμυλος ( Mola olearia),που αποτελείτε από μια μεγάλη λίθινη λεκάνη στο μέσον της οποίας υπάρχει κυλινδρικός συμφυής κιονίσκος….

Πρέπει να σας πω ακόμα, ότι οι προϊστάμενες της αρχαιολογικής υπηρεσίας Ρόδου έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για αυτό το μοναδικό περίτεχνο πέτρινο ιστορικό κομμάτι. Άμεσα μου έδωσαν εντολή να μεταφερθεί με μεγάλη προσοχή αυτός ο κατεργασμένος σκαλιστός βράχος, στο αρχαιολογικό μουσείο Λέρου.

Για όλα αυτά πρέπει να ευχαριστήσω τον αγαπητό φίλο Τάκη Κουμπάρο για το ενδιαφέρον του και την υπόδειξη του λίθινου αντικειμένου, καθώς και τον δήμαρχο κ. Τιμόθεο Κωττάκη για την άμεση εντολή του, στην τεχνική υπηρεσία ώστε να μεταφερθεί με γερανό του δήμου αυτό το σπάνιο εύρημα στην αυλή του αρχαιολογικού μας μουσείου.

Ευχαριστώ και όλους εσάς που με περίσσια υπομονή διαβάζετε αυτά που ακόμα και σήμερα γράφει ο 65χρονος Αντιδήμαρχος Ιστορικής Κληρονομίας Di. Pierro Frantsesko.
Η ιστορία αυτού του τόπου μεταφέρεται πάντα με την δική σου βοήθεια.

Σας ευχαριστώ !