back to top
Σάββατο, 27 Απριλίου, 2024

Το γεωπολιτικό παιχνίδι ΗΠΑ και ΝΑΤΟ πίσω από την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΤο γεωπολιτικό παιχνίδι ΗΠΑ και ΝΑΤΟ πίσω από την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα

Πώς οι Τούρκοι επιδιώκουν να φτάσουν στην Εύβοια, τι σημαίνει γεωπολιτικά η αποσύνδεση Κυπριακού και ελληνοτουρκικών, η ασφυξία των Αθηνών.

Η Αθήνα αναμένει στις 7 Δεκεμβρίου τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος στις τελευταίες του δηλώσεις έχει αναφερθεί σε δυο χώρες που μοιράζονται το Αιγαίο (στη φωτογραφία του Reuters, επάνω, ο Ερντογάν με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, κατά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, τον Ιούνιο του 2022).

Στην ελληνική πρωτεύουσα θα εισβάλει πολυπληθής αντιπροσωπεία με εννέα υπουργούς και μεγάλο αριθμό συμβούλων, πέραν των 200, όπως αρμόζει σε Σουλτάνο.

Αυτή είναι η επιθυμία των ΗΠΑ στη λογική της συνοχής του ΝΑΤΟ

Ο χάρτης απεικονίζει: 1) Την πρώτη γραμμή ανάσχεσης του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα έναντι της νέας ρωσικής απειλής, τη δεύτερη με κόκκινο χρώμα επί τουρκικού εδάφους και την τρίτη στο Αιγαίο, 2) Τη σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης για την υποστήριξη της πρώτης γραμμής ανάσχεσης του ΝΑΤΟ και 3) Το πρόβλημα που προκύπτει εάν τα ελληνοτουρκικά προχωρήσουν χωρίς το Κυπριακό, αφού η Ελλάδα θα πάθει ασφυξία, διότι θα της αφαιρεθεί ο πνεύμονας της Κύπρου και της Ανατολικής Μεσογείου, η οποία θα μετατραπεί σε τουρκική θάλασσα από τη Μαρμαρίδα ως την Αλεξανδρέττα είτε λυθεί είτε όχι το Κυπριακό Τη σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης για την υποστήριξη της πρώτης γραμμής ανάσχεσης του ΝΑΤΟ έναντι της νέας ρωσικής απειλής σε ευρωπαϊκό έδαφος και πώς το Αιγαίο αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των θαλάσσιων οδών από τη Μαύρη Θάλασσα ώς την Ανατολική Μεσόγειο και αλλού. Το πρόβλημα που προκύπτει εάν τα Ελλαδοτουρκικά προχωρήσουν χωρίς το Κυπριακό, αφού η Ελλάδα θα πάθει ασφυξία.

Ενώ το Κυπριακό έχει τεθεί επί του παρόντος εκτός της ατζέντας των ελληνοτουρκικών, ο στόχος είναι να υπογραφούν συμφωνίες χαμηλής πολιτικής, δηλαδή τουρισμού και εμπορίου και απελευθέρωσης της βίζας σε τούρκους πολίτες στα νησιά του Αιγαίου για ένα χρόνο, έτσι ώστε να δοθεί η εντύπωση ότι τα ελληνοτουρκικά βρίσκονται σε ήρεμα νερά.

Αυτή είναι η επιθυμία των ΗΠΑ στη λογική της συνοχής του ΝΑΤΟ, λόγω των εξελίξεων στην Ουκρανία και της ανάσχεσης της νέας ρωσικής απειλής, γράφει σε ανάλυσή του ο Δρ Διεθνών Σχέσεων, Γιάννος Χαραλαμπίδης.

Συνθήκες ανασφάλειας

Ο Ταγίπ Ερντογάν θα βρίσκεται στην Αθήνα, αλλά η Τουρκία: 1) Εξέδωσε ήδη «νόταμ», με τις οποίες δεσμεύει πέντε περιοχές έρευνας και διάσωσης, καθώς και για… περιβαλλοντικούς σκοπούς. Η μία εξ αυτών καλύπτει τη χρονική περίοδο της παρουσίας του στην Αθήνα, από τις 4 ως τις 8 Δεκεμβρίου.

Οι «νόταμ» διχοτομούν το Αιγαίο και περνούν πέραν του 25ου μεσημβρινού, φθάνοντας έξω από την Εύβοια. 2) Παραβιάζει τη «νεκρή ζώνη» και προκαλεί συνθήκες ανασφάλειας, από τον Αγιο Δομέτιο ως την Πύλα, στους απλούς πολίτες, αποκαλύπτοντας, ταυτοχρόνως, το κενό που άφησαν πίσω τους η λεγόμενη αναδιάρθρωση της Εθνικής Φρουράς και η μείωση της θητείας.

Και η απουσία του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος, που σκοντάφτει στο τουρκικό βέτο και τις υποχωρήσεις των Αθηνών και της Λευκωσίας, για δυο λόγους: Αφενός για να μη χαλάσει το κλίμα στο Αιγαίο και, αφετέρου, για να μείνει ζωντανός ο διορισμός ειδικού απεσταλμένου, ώστε να εξετάσει εάν υπάρχει κοινό έδαφος για την επανέναρξη των συνομιλιών.

Και αυτό, παρά το γεγονός ότι οι Τούρκοι επιμένουν στη λύση των δυο χωριστών κρατών με υποχώρηση, όπως ισχυρίζονται, τη συνομοσπονδία.

Συγχωροχάρτι και πειρατεία

Στην Ευρώπη και δη στη Δύση επικρατεί αρνητικό κλίμα σε βάρος του τούρκου προέδρου, επειδή υποστηρίζει τη Χαμάς. Στη Γερμανία πέρασε δύσκολες ώρες, αλλά η επίσκεψή του στην Αθήνα μπορεί να του προσφέρει άλλοθι. Οχι μόνο για την παλαιστινιακή ισλαμιστική οργάνωση, αλλά και για τη στάση του στο Κυπριακό. Ακόμη και για το Αιγαίο.

Δημόσια, πάντως, ο πρώην έλληνας πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, τάχθηκε εναντίον της επίσκεψης Ερντογάν λόγω της αδιάλλακτης τουρκικής στάσης, που δίνει μόνο συγχωροχάρτι στην Αγκυρα για την πολιτική της, την οποία χαρακτηρίζει ως πειρατική.

Τονίζει δε πως είναι αντίθετος με την εκφρασθείσα θέση ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορούν να προχωρήσουν χωρίς το Κυπριακό. Διότι, όπως επισημαίνει, ο λόγος για τον οποίο δεν επιλύονται τα ζητήματα που αφορούν στις ελληνοτουρκικές διαφορές δεν είναι το άλυτο Κυπριακό, αλλά είναι ο ίδιος μ’ εκείνον που δεν επιλύονται και τα ελληνοτουρκικά προβλήματα. Δηλαδή, η τουρκική αδιαλλαξία και επιθετική πολιτική.

Ελληνοτουρκικά χωρίς Κυπριακό

Συναφείς πληροφορίες αναφέρουν ότι, κατά τη διάρκεια πρόσφατων επαφών κύπριων πολιτικών στην Αθήνα, στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης είχαν επισημάνει πως τα ελληνοτουρκικά θα προχωρήσουν, ανεξαρτήτως της προόδου και της λύσης του Κυπριακού. Εάν βεβαίως το επιτρέψει η Αγκυρα και εάν υποχωρήσει η Ελλάδα.

Η Λευκωσία φαίνεται ότι προσαρμόζεται με αυτήν την πολιτική αδιαμαρτύρητα, έστω και στο παρασκήνιο. Τι σημαίνει, όμως, γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά κάτι τέτοιο και πώς επηρεάζει το Κυπριακό; Επί τούτου επισημαίνονται τα εξής:

Πρώτο, αποκόπτεται η Κύπρος από την Ελλάδα, ενώ η Τουρκία θα διατηρήσει ενιαίο τον χώρο από τη Θράκη μέσω του Αιγαίου προς την Κύπρο. Διότι η Αγκυρα αξιώνει και η Ελλάδα αμύνεται.

Συνεπώς, εάν η Αθήνα υποχωρήσει, θα διχοτομηθεί το Αιγαίο. Εάν δεν υποχωρήσει, αργά ή γρήγορα, με την πρώτη ευκαιρία θα προκύψει νέα κρίση, ενώ θα εμπεδώνονται οι γκρίζες ζώνες.

Δεν χάνει η Τουρκία…

Από την εμπέδωση των γκρίζων ζωνών δεν χάνει η Τουρκία, αλλά η Ελλάδα. Γιατί; Διότι τα κυριαρχικά δικαιώματα ανήκουν, με βάση το Διεθνές Δίκαιο και δη της Θαλάσσης, στην Ελλάδα και όχι στην Τουρκία.

Δεύτερο, πώς θα περάσει η Ελλάδα σε ομαλοποίηση των σχέσεων με την Τουρκία, όταν η Κύπρος θα συνεχίσει να τελεί υπό κατοχή; Τι θα είναι η Ελλάδα; Σύμμαχος και φίλη χώρα με την κατοχική Τουρκία; Εγείρεται ή όχι ζήτημα πολιτικής και ηθικής τάξης;

Ή μήπως τελικά θα επαναληφθεί κάτι ανάλογο με τη Ζυρίχη ή με άλλες περιπτώσεις, όπως εκείνη των S-300; Θα έρθει δηλαδή η Τουρκία μέσω Ελλάδας για την επιβολή διχοτομικής λύσης; Με άλλα λόγια, θα υιοθετήσει τη διευθέτηση πακέτο;

Διχοτόμηση του Αιγαίου και της Κύπρου; Ετσι, όμως, αλλάζουν ριζικά τα ισοζύγια δυνάμεων και υλοποιείται τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας». Αυτή είναι η πολιτική των Αθηνών; Την αποδέχεται η Λευκωσία;

Οι πύλες του Σουέζ, του Γιβραλτάρ και το Αιγαίο

Βεβαίως μπορεί μεν να κρατούν μούτρα οι ΗΠΑ στην Τουρκία λόγω Μεσανατολικού και του φλερτ με τη Μόσχα, αλλά η συνοχή του ΝΑΤΟ είναι ιδιαιτέρως σημαντική.

Συνεπώς: 1. Θα πρέπει να υπάρχει πρώτη γραμμή ανάσχεσης στη Μαύρη Θάλασσα, και κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί χωρίς την Τουρκία. 2. Θα πρέπει να υπάρχει σταθερότητα και ηρεμία στο Αιγαίο, ανεξαρτήτως εάν η Αγκυρα αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.

Η ηρεμία στο Αιγαίο είναι προϋπόθεση γι’ αυτήν στην Ανατολική Μεσόγειο και αντίστροφα. Ομως, η ηρεμία στο Αιγαίο και η αποσύνδεση των ελληνοτουρκικών από τη λύση του Κυπριακού θα προωθήσει την αντίληψη της Αγκυρας στην πράξη περί της τουρκικής λίμνης από τη Μαρμαρίδα ως την Αλεξανδρέττα.

Αυτό δεν μετατρέπει μόνο την Κύπρο σε πλήρως ελεγχόμενο χώρο της Τουρκίας είτε διευθετηθεί είτε όχι το Κυπριακό, αλλά διαμορφώνει συνθήκες ασφυξίας στην Ελλάδα.

Γιατί; Διότι, κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις, η Αγκυρα θα έχει, όπως επιδιώκει σήμερα, τον έλεγχο της εισόδου και της εξόδου του Αιγαίου στα ανατολικά, δηλαδή μεταξύ Κρήτης – Καρπάθου και Καρπάθου – Ρόδου.

Ο πνεύμονας της Ανατολικής Μεσογείου

Ετσι πέφτει και ο χώρος από το Καστελόριζο στην Κύπρο και χάνεται η ένωση των ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας. Η τελευταία χάνει σημαντικό ζωτικό της χώρο. Τον πνεύμονα της Ανατολικής Μεσογείου με την Κύπρο να είναι ο κεντρικός γεωπολιτικός πυλώνας, συναφής με τις θαλάσσιες και ενεργειακές οδούς από και προς το Σουέζ και δη προς το Αιγαίο.

3. Θα πρέπει να διατηρηθεί η σημαντικότητα της βάσης στην Αλεξανδρούπολη διότι μπορεί να παρέχει στήριξη προς τις χώρες πρώτης γραμμής ανάσχεσης έναντι της νέας ρωσικής απειλής, όπως είναι η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Σλοβενία και η Πολωνία.

Από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης μέσω των ανοικτών διαύλων του Αιγαίου στηρίζει τον ηπειρωτικό χώρο της Ευρώπης. Οι ΗΠΑ όμως το βλέπουν σε συνδυασμό με την ανάσχεση της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα.

Η Αλεξανδρούπολη δεν είναι συναφής μόνο με τους διαδρόμους του Αιγαίου αλλά και με τα Στενά των Δαρδανελίων, καθώς και με τις διόδους προς την Ανατολική Μεσόγειο και το Σουέζ από τη μια και προς τη Λιβύη από την άλλη, όπου στήνει μπλόκο με τις βάσεις, τις οποίες διαθέτει πλέον εκεί η Τουρκία, προς την άλλη πύλη εξόδου και εισόδου της Μεσογείου, δηλαδή εκείνη του Γιβραλτάρ προς τον Ατλαντικό.

Η κατρακύλα του ΟΗΕ και οι ΗΠΑ

Οι Αμερικανοί δεν βλέπουν μόνο το χερσαίο γεωπολιτικό παιχνίδι, αλλά κυρίως μέσω θαλασσών περικυκλώνουν τις ηπείρους και εν προκειμένω την Ευρώπη. Το Αιγαίο αποτελεί σημαντικό τμήμα του παζλ.

Και δεν ενδιαφέρει τις ΗΠΑ ποιος ασκεί πραγματική κυριαρχία, αλλά εάν υπάρχει ηρεμία και αν εξυπηρετούνται τα δικά τους εθνικά και στρατηγικά συμφέροντα σε σχέση με τη Ρωσία. Η αποδυνάμωση της Μόσχας ενισχύει τον γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό ρόλο της Ουάσιγκτον.

Ο,τι ισχύει για το Αιγαίο, ισχύει και για την Κύπρο. Οι χώροι είναι στρατηγικά ενιαίοι. Και είναι συναφείς με τη λύση του Κυπριακού, που εάν τελικώς θα είναι αυτή που θα συζητηθεί, καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει ότι η υφιστάμενη διχοτομική κατάσταση δεν θα αλλάξει, είτε παραμείνει de facto είτε γίνει de jure, ανεξαρτήτως εάν διοριστεί ή όχι απεσταλμένος από τον ΓΓ του ΟΗΕ.

Ποιον ΓΓ του ΟΗΕ; Εχει χάσει προ πολλού την αξιοπιστία του, και δη μετά τις κρίσεις στην Ουκρανία και τη Γάζα. Κατρακυλά…

Πηγή: in.gr

ενδιαφεροντα θεματα

ΥΓΕΙΑ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ