Μια μάχη χαρακωμάτων εξελίσσεται τους τελευταίους μήνες στο λιανεμπόριο τροφίμων. Πρωταγωνιστές είναι κυρίως οι όμιλοι αγορών, όπως ο ΕΛΟΜΑΣ, ο Αστέρας, ο ΣΥΝΚΑ, τα Ελληνικά Μάρκετ, αλλά και ο Μασούτης, που έχουν επιδοθεί σε έναν ανηλεή πόλεμο για το ποιος θα μπορέσει να προσαρτήσει όσα περισσότερα μέλη μπορεί για να αυξήσει τη διαπραγματευτική του δύναμη έναντι των προμηθευτών και το ταμείο του χωρίς ιδιαίτερο κόστος.
Σήμερα στην Ελλάδα λειτουργούν περί τα 18.000 μικρά σημεία λιανικής, περίπτερα, μίνι μάρκετ και τοπικά σούπερ μάρκετ. Τα περισσότερα εξ αυτών δεν εντάσσονται σε κάποιο οργανωμένο δίκτυο και δεν είναι μέλη σε κάποιον όμιλο αγορών. Οπότε αγοράζουν τα προϊόντα απευθείας από τους προμηθευτές.
Λόγω μεγέθους και ύψους παραγγελίας δεν απολαμβάνουν τις ίδιες παροχές που απολαμβάνουν οι μεσαίοι και μεγάλοι παίκτες αλλά και οι όμιλοι αγορών.
Δηλαδή ένα σούπερ μάρκετ π.χ. στην Καλαμάτα λαμβάνει απευθείας έκπτωση επί του τιμοκαταλόγου από τον προμηθευτή-βιομηχανία 15-18%, όταν ένα μεγάλο δίκτυο μπορεί να λάβει 50% και ένας όμιλος αγορών έως και 30%.
Οπότε για αρκετά μικρά δίκτυα η ένταξη τους κάτω από την ομπρέλα ενός ομίλου αγορών αποτελεί μονόδρομο για να πετυχαίνουν μεγαλύτερες εκπτώσεις.
Πως όμως λειτουργεί το σύστημα και τι μένει στο τέλος της ημέρας στο ταμείο των ομίλων; Ένα κατάστημα λιανικής τροφίμων που εντάσσεται σε έναν όμιλο αγορών στέλνει την παραγγελία του στη βιομηχανία.
Η τελευταία στέλνει το τιμολόγιο στον όμιλο Αγορών ο οποίος τιμολογεί με τη σειρά του το κατάστημα λιανικής. Για αυτή τη διαδρομή, όπου ο όμιλος Αγορών επί της ουσίας λειτουργεί ως ενδιάμεσος και η βασική δουλειά του είναι η ανταλλαγή χαρτιών – παραστατικών -τα προϊόντα αποστέλλονται από τη βιομηχανία στο τελικό σημείο- βάζει στο ταμείο του καθαρό κέρδος 8 έως 10 μονάδες επί του τιμολογίου, λένε στο Capital.gr στελέχη της αγοράς.
Δηλαδή μέσω αυτής της τριγωνικής συναλλαγής, οι όμιλοι Αγορών παρέχουν μεν μεγαλύτερες εκπτώσεις στα μέλη τους, έως και 7 μονάδες επιπλέον από αυτή που θα πετύχαιναν αν ήταν ανεξάρτητα σημεία, αλλά κρατούν για το ταμείο τους ένα σημαντικό ποσοστό, έως και 10 μονάδες, από τις εκπτώσεις που λαμβάνουν από τη βιομηχανία, αναφέρουν οι ίδιες πηγές.
Στην εγχώρια αγορά υπάρχουν αρκετοί όμιλοι αγορών ενώ κάποιοι εντάσσονται κάτω από την ομπρέλα άλλων ομίλων αγορών. Ο ΕΛΟΜΑΣ (Ελληνικός Όμιλος Αλυσίδων Σούπερ Μάρκετ) που ιδρύθηκε το 1994 μετά από πρωτοβουλία του Νίκου Σκουλά, αριθμεί, όπως αναφέρει στον διαδικτυακό του τόπο, περί τα 20 μέλη και καλύπτει δίκτυο 690 καταστημάτων. Όμως τον τελευταίο χρόνο κάποια από τα προβεβλημένα μέλη του όπως π.χ. η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός και το Bazaar, αποχώρησαν.
Το αντίπαλο δέος του ΕΛΟΜΑΣ, είναι ο όμιλος Αγορών Αστέρας που ιδρύθηκε το 1993 και αποτέλεσε την πρώτη κίνηση για συνεργασία ελληνικών επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου.
Ο όμιλος αγορών Αστέρας -τα μέλη του είναι σε αριθμό υπερδιπλάσια από αυτά του ΕΛΟΜΑΣ- ήταν αυτός που έβαλε “πλάτη” στην Spar όταν η τελευταία αποφάσισε να επαναδραστηριοποιηθεί στη χώρα. Ωστόσο το εγχείρημα δεν πήγε όπως προβλεπόταν.
Σε προμηθευτή μικρών σημείων εξελίσσεται και ο Προμηθευτικός και Καταναλωτικός Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης Καταναλωτών Κρήτης ΣΥΝΚΑ, που είναι μέλος του ΕΛΟΜΑΣ.
Ο ΣΥΝΚΑ που ιδρύθηκε το 1979 από 482 μέλη, με έδρα την πόλη των Χανίων από το 2014 έχει επεκταθεί μέσω εξαγορών στις Κυκλάδες και στην Κέρκυρα, ενώ το τελευταίο διάστημα “κτυπά”, όπως λένε στο Capital.gr οι ίδιες πηγές, και μέλη του Αστέρα, της Ασπίδας και της Ελληνικά Market του Πηλίδη που και αυτά είναι μέλη του ΕΛΟΜΑΣ.
Ο όμιλος Mesis, ο οποίος έχει ενώσει τις δυνάμεις του με τον όμιλο αγορών ΑΣΤΕΡΑ, εξυπηρετεί μια ομάδα 410 παντοπωλών από όλη την Ελλάδα, ενώ η εταιρεία Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες Α.Ε μέλος του ομίλου ΕΛΟΜΑΣ δραστηριοποιείται στον τομέα του εμπορίου καταναλωτικών προϊόντων και παροχής σχετικών υπηρεσιών προς τα συνεργαζόμενα και εταιρικά καταστήματα.