Τις κινήσεις του Αμερικανού προέδρου, που κατάφερε μέσα σε λίγες ημέρες να διαμορφώσει νέα δεδομένα στις σχέσεις ΗΠΑ – Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά και το δραματικό παρασκήνιο πίσω από αυτές με πρωταγωνιστές τους Τραμπ, Μακρόν και Στάρμερ, αποκαλύπτει το Politico.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες γνώριζαν ότι η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ ως προέδρου των ΗΠΑ θα ήταν μια πρόκληση. Αλλά το μέγεθος και η ταχύτητα με την οποία η Ουάσιγκτον αποχώρησε από τις αμυντικές πολιτικές δεκαετιών ανάγκασε τις κυβερνήσεις σε όλη την ήπειρο να αντιμετωπίσουν το αδιανόητο: Είναι οι ΗΠΑ τώρα περισσότερο απειλή παρά εταίρος, αναρωτιέται το Politico.
Οι δημοσιογράφοι του POLITICO έχουν σκάψει βαθιά στα γεγονότα μερικών εβδομάδων τον Φεβρουάριο, όταν όλα άλλαξαν. Η Ευρώπη βίωσε μια σειρά γεωπολιτικών κραδασμών που προκλήθηκαν από τον Τραμπ που κλόνισαν τη διατλαντική σχέση μέχρι τον πυρήνα της και κλόνισαν την πίστη της Ευρώπης στον πιο κρίσιμο σύμμαχό της.
Αυτό ώθησε τους ηγέτες στο Βερολίνο και τη Βαρσοβία να ανατρέψουν -σε λίγες μέρες- τα δόγματα ασφαλείας τους και τους διπλωμάτες να προσπαθήσουν να σώσουν ό,τι έχει απομείνει από την τάξη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Από τότε που ο Τραμπ μπήκε στον Λευκό Οίκο για δεύτερη φορά τον Ιανουάριο, η Ευρώπη χρειάστηκε να οδηγήσει ένα τρενάκι που παρεκκλίνει από τις πολιτικές για τη Γάζα, τη Γροιλανδία, από την Ουκρανία σε έναν εμπορικό πόλεμο.
Αν και οι πραγματικές ανακοινώσεις πολιτικής ήταν δύσκολο να ακολουθηθούν, ειδικά καθώς συχνά θολώνονται ή αντιστρέφονται από ολονύχτιες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το βασικό μήνυμα για τη διατλαντική σχέση στάλθηκε δυνατά και ξεκάθαρα αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Τραμπ: Η Ευρώπη πρέπει να φροντίσει για τον εαυτό της και η στρατιωτική ομπρέλα της Αμερικής, που εκτείνεται σε όλη την ήπειρο από το 1945, δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
Και αυτό για το οποίο οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανησύχησαν ακόμη περισσότερο, σύμφωνα με τους αξιωματούχους με τους οποίους μίλησε το POLITICO, είναι ότι μεγάλο μέρος της ρητορικής του Τραμπ ένιωθαν πολύ κοντά στα μηνύματα του ίδιου του Κρεμλίνου. Κορυφή της λίστας: Ο ανακριβής ισχυρισμός ότι η Ουκρανία ήταν υπεύθυνη για την έναρξη του πολέμου με τη Ρωσία.
Οι καλοί και οι κακοί
Το πρώτο σημάδι του δράματος που ακολούθησε συνέβη στα μέσα Φεβρουαρίου, όταν ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Πιτ Χέγκσεθ ταξίδεψε στις Βρυξέλλες για να μεταφέρει άσχημα νέα στην Ευρώπη.
Σε μια συνάντηση των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ, ο Χέγκσεθ είπε ότι ο ηγέτης της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα πρέπει να χάσει την ελπίδα να πάρει πίσω όλη τη γη που έχει καταλάβει η Ρωσία και να επιστρέψει στα προ του 2014 σύνορα. Είναι «ένας απατηλός στόχος», είπε, καθώς διέλυσε τις ελπίδες των Ουκρανών να ενταχθούν στη στρατιωτική συμμαχία στο εγγύς μέλλον.
Δύο θέσεις στα αριστερά του Χέγκσεθ ήταν ο υπουργός Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου Τζον Χίλι, ο οποίος είχε λίγο χρόνο να επεξεργαστεί αυτά που άκουγε.
Αργότερα το απόγευμα, καθώς ο Χίλι βρισκόταν στα μισά της συνέντευξης Τύπου μετά τη συνάντηση με τον αρχηγό του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, άρχισαν να εμφανίζονται λεπτομέρειες για μια συνομιλία μεταξύ Τραμπ και Πούτιν. Ένας βοηθός έσπευσε στον Χίλι μόλις τελείωσε την ομιλία του και του έδειξε την ανάρτηση Truth Social του Τραμπ στο τηλέφωνό του.
«Συμφωνήσαμε να συνεργαστούμε, πολύ στενά», είχε αναρτήσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ. «Συμφωνήσαμε επίσης να ξεκινήσουν άμεσα οι διαπραγματεύσεις οι αντίστοιχες ομάδες μας και θα ξεκινήσουμε καλώντας τον Πρόεδρο Ζελένσκι, της Ουκρανίας, για να τον ενημερώσουμε για τη συνομιλία».
Αφού ο Χέγκσεθ έδωσε στους ομολόγους του από τις κυβερνήσεις του ΝΑΤΟ μια ωμή γνώμη για το ποια ήταν η ουσία των σχεδίων του Τραμπ για την Ουκρανία, προσπάθησε να τους καθησυχάσει πίσω από κλειστές πόρτες.
Μην ανησυχείτε, τους είπε, σύμφωνα με υψηλόβαθμο ευρωπαίο αξιωματούχο. «Ξέρουμε ποιοι είναι οι καλοί. Ξέρουμε ποιοι είναι οι κακοί».
Καθώς ο πανικός άρχισε να τυλίγει τους παρατηρητές της άμυνας της ηπείρου, η αντιπροσωπεία του Ηνωμένου Βασιλείου βρήκε παρηγοριά σε μια σύντομη εορταστική στιγμή: Η δεύτερη ημέρα της συγκέντρωσης του ΝΑΤΟ ήταν τα 65α γενέθλια του Χίλι. Μετά την υπουργική συνάντηση πήγε με βοηθούς στον τέταρτο όροφο του στρατηγείου του ΝΑΤΟ, όπου έχει τη βάση της η Βρετανία, και οι αξιωματούχοι του χάρισαν μια τούρτα γενεθλίων.
Ωστόσο, κανείς δεν είχε μεγάλη διάθεση να γιορτάσει. Πίσω από τις κλειστές πόρτες, ο Χέγκσεθ είπε στους ομολόγους του στο ΝΑΤΟ ότι οποιαδήποτε διαρκής ειρηνευτική συμφωνία θα πρέπει να περιλαμβάνει τις λεγόμενες εγγυήσεις ασφαλείας, που σημαίνει δέσμευση από άλλες χώρες να την προστατεύσουν από μελλοντική επίθεση από τη Ρωσία.
Οι Ευρωπαίοι υπολόγιζαν σε κάποια μορφή συμμετοχής των ΗΠΑ, με την κορυφαία διπλωμάτη της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, να λέει στους δημοσιογράφους: «Δεν πρέπει να βγάλουμε τίποτα από το τραπέζι πριν καν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις, επειδή παίζει στο δικαστήριο της Ρωσίας».
Ωστόσο, ο Χέγκσεθ απέκλεισε την ισχυρότερη, πιο προστατευτική επιλογή για την Ουκρανία – την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Ήταν μουσική στα αυτιά του Κρεμλίνου, σχολιάζει το Politico.
Το βράδυ μετά την επικοινωνία Τραμπ-Πούτιν, η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία με 140 drones, βομβάρδισε κτίρια κατοικιών στην Χερσώνα και πραγματοποίησε 10 αεροπορικές επιδρομές σε κοινότητες στην πρώτη γραμμή της Ζαπορίζια, σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές.
Η απειλή από μέσα
Η Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου της Γερμανίας πραγματοποιήθηκε τις επόμενες ημέρες. Έχει δει πολλές εντάσεις και εξάρσεις όλα αυτά τα χρόνια, καθώς πρόεδροι, στρατηγοί, διπλωμάτες και μεσίτες εξουσίας συζητούν τη μοίρα του κόσμου κάτω από τους μεγάλους πολυελαίους και τα γυαλισμένα ξύλινα πάνελ.
Ακόμα κι έτσι, οι παρευρισκόμενοι φέτος προετοιμάζονταν για αντίκτυπο. Μεταξύ των πιο υψηλών προσκεκλημένων ήταν ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς, ένθερμος υποστηρικτής της εξωτερικής πολιτικής του Trump America First. Έκανε το ντεμπούτο του στη διεθνή σκηνή.
Είχαν δίκιο να ανησυχούν. Οι Ευρωπαίοι «κατάλαβαν σε μια μέρα στο Μόναχο ότι η επιβίωση της Ουκρανίας και η επιβίωση της Ευρώπης είναι στα χέρια τους», δήλωσε ο Γάλλος γερουσιαστής Claude Malhuret.
Αλλά ο Βανς προχώρησε περισσότερο από την Ουκρανία. Καταδίκασε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για δήθεν αγνόηση της βούλησης του λαού τους, αγνόηση των θρησκευτικών ελευθεριών και άρνηση να ενεργήσουν για να σταματήσουν την παράνομη μετανάστευση.
«Η απειλή για την οποία ανησυχώ περισσότερο έναντι της Ευρώπης δεν είναι η Ρωσία. Δεν είναι η Κίνα, δεν είναι κάποιος άλλος εξωτερικός παράγοντας», είπε στο κοινό. «Και αυτό για το οποίο ανησυχώ είναι η απειλή από μέσα».
Η φλογερή ομιλία, που διήρκεσε 19 λεπτά και αναφερόταν σε διάφορα ζητήματα κουμπιών, περιλάμβανε μπουνιές που στόχευαν μεταξύ άλλων στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Ρουμανία και τη Γερμανία.
«Τι στο διάολο ήταν αυτό; Είχα το στόμα μου ανοιχτό σε ένα δωμάτιο γεμάτο κόσμο με το στόμα ανοιχτό», είπε ένας πρώην υπάλληλος των Δημοκρατικών στη Βουλή. «Αυτό ήταν κακό».
Η παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις των ευρωπαϊκών χωρών οδήγησε σε αδιέξοδο το ακροατήριο των διπλωματών, των πολιτικών και ειδικών στον τομέα της άμυνας.
Ένας Γερμανός αξιωματούχος παρακολουθούσε έκπληκτος τον Βανς να εκφράζει με λόγια τους χειρότερους φόβους των κυβερνήσεων: «Όλα αυτά είναι τόσο τρελά και ανησυχητικά».
Παρακίνησε τους Ευρωπαίους ηγέτες σε δράση — με μια ασυνήθιστη δόση αυτοσχεδιασμού.
Την επομένη της ομιλίας-σοκ του Βανς, στις 15 Φεβρουαρίου, ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών Ράντοσλαβ Σικόρσκι μετέδωσε την είδηση στην κεντρική σκηνή του συνεδρίου ότι ετοιμάζεται έκτακτη συνάντηση ηγετών στο Παρίσι.
«Είμαι πολύ χαρούμενος που ο Πρόεδρος Μακρόν κάλεσε τους ηγέτες μας στο Παρίσι», είπε κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης στο πάνελ μαζί με τον Γάλλο ομόλογό του Ζαν-Νοέλ Μπαρό.
Ο Μπαρό χαμογέλασε νευρικά καθώς μιλούσε ο Σικόρσκι. Τα σχέδια για την αυτοσχέδια σύνοδο κορυφής δεν ήταν ακόμη δημόσια και οι Γάλλοι δεν θα το επιβεβαίωναν για άλλες 24 ώρες.
«Στιγμή μιας γενιάς»
Όμως συνέβη. Η συνάντηση για την κρίση, που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι στις 17 Φεβρουαρίου και ακολούθησε άλλες δύο ημέρες αργότερα, ξεκίνησε δύο εβδομάδες ξέφρενης διπλωματίας, με τις ευρωπαϊκές χώρες να προσπαθούν να πάρουν θέση στις συζητήσεις για το πώς να σταματήσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία, να επαναφέρουν τον Τραμπ σε αυτό που θεωρούσαν λογικό – και να σκιαγραφήσουν ένα σχέδιο για τη δική τους ασφάλεια.
Ο Μακρόν και ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ ήταν ο καθένας οικοδεσπότης σε συναντήσεις και αμφότεροι είχαν προγραμματίσει ταξίδια στην Ουάσιγκτον. Εν τω μεταξύ, ηγέτες σε χώρες πιο κοντά στη Ρωσία αύξησαν την πίεση στους ομολόγους τους για να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες.
Η μορφή της συνάντησης ήταν περίεργη, με ηγέτες από τη Γαλλία, την Πολωνία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ολλανδία και τη Δανία, καθώς και ανώτατους αξιωματούχους της ΕΕ, αλλά «σπάζοντας την εμμονή της ΕΕ για συναίνεση στο όνομα της μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας» και όχι εκπροσώπους από χώρες στα ανατολικά σύνορα των κρατών, όπως η Βαλτική.
Ονομάζοντάς το «στιγμή μιας γενιάς», ο Στάρμερ αύξησε το διακύβευμα ανακοινώνοντας ώρες πριν ότι ήταν «έτοιμος και πρόθυμος» να βάλει βρετανικά στρατεύματα στο έδαφος στην Ουκρανία για να επιβάλει μια ειρηνευτική συμφωνία, ενισχύοντας την ιδέα του Μακρόν για αποστολή ειρηνευτικών δυνάμεων.
Καθώς οι συνομήλικοί του διέσχιζαν την μπροστινή αυλή των Ηλυσίων εκείνο αργά το απόγευμα, χαιρετισμένοι από δημοκρατικούς κηδεμόνες με κόκκινο λοφίο, ο Λετονός πρόεδρος Έντγκαρς Ρίνκεβιτς παρενέβη από μακριά με κάποιες συνοπτικές συμβουλές. «Μην σταματήσετε ποτέ να πανικοβάλλεστε», είπε.
Ένα νέο χτύπημα που εκτοξεύτηκε από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού δικαίωσε σύντομα τη συμβουλή του.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους από το θέρετρό του στο Μαρ-α-Λάγκο, ο Τραμπ εξαπέλυσε επίθεση στον Ζελένσκι, αφού ο Ουκρανός πρόεδρος εξέφρασε ανησυχίες για αποκλεισμό του από τις συνομιλίες.
«Σήμερα άκουσα: «Ω, καλά, δεν ήμασταν προσκεκλημένοι.» Λοιπόν, είστε εκεί για τρία χρόνια», είπε ο Τραμπ στις 18 Φεβρουαρίου. «Δεν έπρεπε να το ξεκινήσετε ποτέ. Θα μπορούσατε να είχατε κάνει μια συμφωνία».
Ο Τραμπ χλεύασε περαιτέρω τον Ζελένσκι την επόμενη μέρα, περιγράφοντάς τον όχι μόνο ως ανίκανο ηγέτη, αλλά ως «δικτάτορα χωρίς εκλογές», δανειζόμενος λόγια του Κρεμλίνου.
Προσπαθώντας να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους παρά την οργή τους, ο Στάρμερ και ο Μακρόν διατήρησαν επαφή με τον Τραμπ καθ’ όλη τη διάρκεια.
Ο πρώτος ήταν προγραμματισμένο να επισκεφθεί τον Αμερικανό πρόεδρο την επόμενη εβδομάδα. Ο Μακρόν τηλεφώνησε στον Τραμπ και άσκησε πιέσεις για το δικό του ταξίδι – πηδώντας την ουρά για να γίνει ο πρώτος Ευρωπαίος ηγέτης που επισκέπτεται τον Λευκό Οίκο από την ορκωμοσία του.
Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία συντονίστηκαν στενά, υπήρχε η παραμικρή ένδειξη ανταγωνισμού. Ένας Βρετανός αξιωματούχος είπε ότι η Βρετανία είχε σκόπιμα αποφύγει να προγραμματίσει την επίσκεψη του Στάρμερ στην επέτειο της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αλλά αυτό άφησε ένα παράθυρο στον Μακρόν να σαρώσει, είπαν.
Διακόπτοντας τον Τραμπ
Στην Ουάσιγκτον, όπου κοιμόταν στο Blair House, τον ξενώνα του προέδρου των ΗΠΑ στη Λεωφόρο Πενσυλβάνια, ο Μακρόν προσπάθησε να αναζωπυρώσει αυτό που οι σύμβουλοί του περιέγραψαν ως ειδική σχέση με τον Αμερικανό ομόλογό του.
Αλλά ανάμεσα σε όλα τα ευχάριστα και το αντρικό κράτημα του χεριού, η ένταση ξέσπασε όταν συζητούσαμε για την ουσία. Αφού ο Τραμπ περιέγραψε ανακριβώς την ευρωπαϊκή βοήθεια προς την Ουκρανία ως απλώς ένα δάνειο, ο Μακρόν έσκυψε για να διακόψει τον Τραμπ και να τον αντικρούσει.
Κατ’ ιδίαν, ο Μακρόν άσκησε σκληρές πιέσεις για τον Τραμπ να καλωσορίσει επίσης έναν άλλο ηγέτη, σύμφωνα με έναν από τους βοηθούς του: τον Ζελένσκι.
Αυτό έμελλε να αποδειχτεί μοιραίο
Στο Κίεβο, κορυφαίοι αξιωματούχοι της ΕΕ και ηγέτες της Ισπανίας, των Σκανδιναβικών και Βαλτικών χωρών, μαζί με άλλα μέλη του ΝΑΤΟ, οργάνωσαν μια επίδειξη δύναμης, σχεδιασμένη να σηματοδοτήσει ότι το μπλοκ στέκεται σταθερά πίσω από τον Ουκρανό πρόεδρο.
Και πίσω στην Ουάσιγκτον, μια ομάδα βουλευτών της ΕΕ παρακολούθησαν μόνοι τους την σοβαρά κατεστραμμένη κατάσταση της διατλαντικής σχέσης.
Οκτώ συντηρητικά μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είχαν κανονίσει συναντήσεις με ομάδες σκέψης, διατλαντικούς παράγοντες και φορείς χάραξης πολιτικής που ενδιαφέρονται για τον αμυντικό τομέα. Αλλά μόλις μια μέρα μετά το ταξίδι τους, οι πόρτες άρχισαν να κλείνουν.
«Το γενικό μήνυμα ήταν, démerdez-vous [απλά αντιμετωπίστε το]», είπε ο Γάλλος βουλευτής Φρανσουά-Ξαβιέ Μπελαμί, ο οποίος ήταν επικεφαλής της αντιπροσωπείας.
Ένα Ρεπουμπλικανό μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ τις ακύρωσε με ειδοποίηση 24 ωρών, ανέφερε το επιτελείο του.
«Ήταν μια γενική πολιτική», είπε ο Bellamy. «Η γραμμή ήταν «δεν μπορείς να συναντηθείς με Ευρωπαίους. Μπορείς να συναντηθείς με Γάλλους, Βρετανούς ή Ιταλούς [πολιτικούς], αλλά όχι με αυτούς με την ετικέτα της ΕΕ».
Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ τάχθηκαν στο πλευρό της Μόσχας σε μια υψηλού προφίλ ψηφοφορία του ΟΗΕ με στόχο την καταδίκη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Το παρασκήνιο της συνάντησης Τραμπ – Στάρμερ
Στο Λονδίνο, ο Στάρμερ έκανε τη δική του αιφνιδιαστική κίνηση σε μια προσπάθεια να προσελκύσει τον Τραμπ πριν από το δικό του ταξίδι στην Ουάσιγκτον.
Στις 25 Φεβρουαρίου, ανακοίνωσε αυτό που περιέγραψε ως τη «μεγαλύτερη διαρκή αύξηση των αμυντικών δαπανών από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου» — που πληρώθηκε σε στυλ Τραμπ με περικοπές κεφαλαίων για διεθνή βοήθεια.
Ο υπουργός Άμυνας Χίλι έσπευσε από την κοινοβουλευτική δήλωση του Στάρμερ στο τμήμα του για να τηλεφωνήσει στον Χέγκσεθ, ο οποίος του είπε ότι η πολιτική ήταν «ένα σπουδαίο ηγετικό βήμα», σύμφωνα με ένα άτομο με γνώση της συζήτησης.
Ο Στάρμερ συζητούσε κατ’ ιδίαν το σχέδιο με την υπουργό Οικονομικών του, Ρέιτσελ Ριβς, για εβδομάδες, αλλά εσκεμμένα κράτησε άλλους υπουργούς μακριά από τον κύκλο – ακόμη και τους στενότερους συμμάχους του που τον βοηθούσαν να σχεδιάσει την επίσκεψη στις ΗΠΑ. Η υπουργός του για ανθρωπιστική βοήθεια, Ανελίζ Ντοντς, ενημερώθηκε μόλις μια ημέρα πριν από την ανακοίνωση. Αποφάσισε να παραιτηθεί από την κυβέρνηση, αλλά καθυστέρησε να το δημοσιοποιήσει μέχρι που ο Στάρμερ συναντήθηκε με τον Τραμπ.
Στην πτήση εκεί, περπατώντας στο πίσω μέρος του αεροπλάνου για μια συνηθισμένη συνέντευξη εκτός κάμερας με ταξιδιώτες δημοσιογράφους με γυμναστήρια Adidas, σκούρο μπλε πουκάμισο και μαύρο σακάκι, ο Στάρμερ είπε ότι «θα κρατούσε τις απαντήσεις του αρκετά σφιχτές» επειδή η συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ ήταν τόσο κρίσιμη.
Είπε ότι θα πιέσει τον Τραμπ για ένα «backstop» ασφαλείας για την προστασία των ευρωπαϊκών ειρηνευτικών στρατευμάτων στη μεταπολεμική Ουκρανία. Οι αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν αργότερα ότι η επιδιωκόμενη μορφή ήταν εναέρια νοημοσύνη και η αεροπορική κάλυψη ως έσχατη λύση εάν η Ρωσία επιτεθεί στα δυτικά στρατεύματα.
Αλλά περίπου μια ώρα αφότου μίλησε, ο Τραμπ τράβηξε το χαλί κάτω από τα πόδια του. «Δεν πρόκειται να δώσω εγγυήσεις ασφαλείας πέρα από πάρα πολλά», είπε ο Τραμπ στο υπουργικό του συμβούλιο. «Θα βάλουμε την Ευρώπη να το κάνει αυτό».
Οι αξιωματούχοι της Ντάουνινγκ Στριτ έπρεπε απλώς να παρακολουθούν ειδήσεις για τα τελευταία σχόλια του Τραμπ να εμφανίζονται στα τηλέφωνά τους στη μέση του Ατλαντικού. Ο Στάρμερ – πίσω από μια γκρίζα κουρτίνα στο μπροστινό μέρος του αεροπλάνου – δεν κατέβηκε για να μιλήσει ξανά στους δημοσιογράφους και οι βοηθοί αρνήθηκαν να σχολιάσουν περαιτέρω.
«Πολλοί από αυτούς [οι Αμερικανοί αξιωματούχοι] ξυπνούν το πρωί απλώς περιμένοντας τι πρόκειται να πει [ο Τραμπ] σήμερα», είπε ένας ανώτερος Βρετανός αξιωματούχος.
Καθώς ο Στάρμερ και η αντιπροσωπεία του προετοιμάζονταν για την επίσκεψη υψηλού κινδύνου, ο Μακρόν στο Παρίσι έριχνε γεφυρες φιλίας σε κάποιον που ήλπιζε ότι θα γινόταν βασικός σύμμαχος στις ταραχώδεις εποχές, τον εν αναμονή καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς. Ταξίδεψε στο Παρίσι πριν από τη νίκη του στις εκλογές για ένα οικείο δείπνο με τον Γάλλο πρόεδρο.
Λίγα λεπτά αφότου κέρδισε τις ζωτικής σημασίας πρόωρες εκλογές της Γερμανίας το Σαββατοκύριακο πριν, ο συντηρητικός ηγέτης υποσχέθηκε «ανεξαρτησία» από την Αμερική του Τραμπ – μια εκπληκτική μετατόπιση από την ιστορική φιλοαμερικανική θέση της χώρας του και κάτι που, κατά τη δική του παραδοχή, «δεν πίστευε ότι [δεν] θα έπρεπε να πει».
Ο Στάρμερ πέρασε αρκετές ώρες προετοιμασίας για τη συνάντησή του με τον Τραμπ στην πρεσβεία του Ηνωμένου Βασιλείου. Στο μισάωρο στο Οβάλ Γραφείο με τον Τραμπ, μπροστά από ένα τραπέζι γεμάτο με χρυσά σουβέρ και με έναν χάρτη του «Κόλπου της Αμερικής» στη γωνία, έβγαλε ένα φύλλο από το βιβλίο του Μακρόν αγγίζοντας τον Τραμπ στο μπράτσο — και υιοθέτησε την υπερβολική γλώσσα του προέδρου όταν έβγαζε από την τσέπη του ένα γράμμα από τον βασιλιά Κάρολο Γ’ που προσκαλούσε τον πρόεδρο για μια πολιτεία.
Ο Τραμπ έκανε θετικούς θορύβους, αλλά, δυσοίωνα, είπε ότι τα βρετανικά ειρηνευτικά στρατεύματα θα μπορούσαν να «φροντίσουν τον εαυτό τους» εάν δέχονταν επίθεση από τη Ρωσία.
Παρά τα προειδοποιητικά σημάδια ο Στάρμερ ήταν αισιόδοξος κατά την πτήση της επιστροφής στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ήρθε για λίγο στο πίσω μέρος του αεροπλάνου, έδωσε τον αντίχειρά του και είπε ότι ήταν «ευτυχισμένος».
Το τηλεφώνημα για τη συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι
Είχε λόγους να είναι τουλάχιστον ελαφρώς αισιόδοξος. Δύο ημέρες πριν, μεταξύ των επισκέψεων του Μακρόν και του Στάρμερ, η ουκρανική προεδρία επιβεβαίωσε αυτό που θεωρήθηκε σημαντική ανακάλυψη: Ουάσιγκτον και Κίεβο είχαν «συμφωνήσει στο κείμενο» μιας συμφωνίας για τα ορυκτά, με τον Τραμπ να υπαινίσσεται ότι ο Ζελένσκι θα μπορούσε να ταξιδέψει στην Ουάσιγκτον για να υπογράψει την επόμενη μέρα της επίσκεψης του Στάρμερ.
Καθώς ο Ζελένσκι ετοιμαζόταν να πετάξει στην Ουάσιγκτον, οι Ουκρανοί βοηθοί ήταν γεμάτοι αισιοδοξία, ενημερώνοντας νομοθέτες και δημοσιογράφους για το θετικό βήμα που αντιπροσώπευε.
Στις Βρυξέλλες, ένας ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος έδινε συνέντευξη στο POLITICO όταν η είδηση για το ταξίδι του Ζελένσκι επιβεβαιώθηκε από το γραφείο του προέδρου. Το τηλέφωνο του αξιωματούχου χτύπησε. «Πρέπει να το πάρω αυτό», είπαν και εξαφανίστηκαν σε άλλο δωμάτιο.
Λίγα λεπτά αργότερα επέστρεψαν για να ανακοινώσουν ότι ο Ζελένσκι θα πήγαινε στην Ουάσιγκτον και μετά θα συναντούσε ηγέτες στο Λονδίνο. «Είναι μια νίκη – συναντά τον Τραμπ πριν τον συναντήσει ο Πούτιν», είπε ο αξιωματούχος.
Επιπλέον, η «ακολουθία» ήταν επωφελής για την Ουκρανία, είπε ο αξιωματούχος. Ο Ζελένσκι θα υπέγραφε τη συμφωνία για τα ορυκτά, ελπίζουμε να αποσπάσει κάποια γλώσσα σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία και μετά να παρουσιάσει τα αποτελέσματα στους Ευρωπαίους και Βρετανούς ηγέτες στο Λονδίνο.
Όπως αποδείχθηκε, το κομμάτι για τις εγγυήσεις ασφαλείας ήταν άτυχο. Μετά από σχεδόν 40 λεπτά ευγενικών ανταλλαγών με τον Τραμπ και τον Βανς, η επιμονή του Ζελένσκι στις εγγυήσεις ήταν εν μέρει αυτό που πυροδότησε τη διαβόητη πλέον φλογερή ανταλλαγή μεταξύ του ίδιου και των οικοδεσποτών του στις ΗΠΑ.
«Αυτό είναι πραγματικά πολύ κακό»
«Με έκανε να θέλω να κάνω εμετό», είπε ένας πρεσβευτής με έδρα το Παρίσι για τον καυγά στο Οβάλ Γραφείο. «Σε πολύ ανθρώπινο επίπεδο… δείχνει ότι τίποτα δεν είναι ιερό».
Επειδή η είδηση έγινε το βράδυ της Παρασκευής στην Ευρώπη, πολλοί Βρετανοί αξιωματούχοι έπρεπε να αρχίσουν να εργάζονται στο σπίτι. «Υπήρχε μεγάλη κίνηση στο WhatsApp», είπε ο Βρετανός αξιωματούχος που αναφέρθηκε παραπάνω. «Ήταν άνθρωποι στο σπίτι που προσπαθούσαν να κάνουν ένα βράδυ ρεπό, αλλά μετά συνειδητοποίησαν αμέσως – γαμώτο, αυτό είναι πολύ κακό».
Ένας Γάλλος υπουργός, του οποίου το χαρτοφυλάκιο δεν επηρεάζεται άμεσα, βρισκόταν στην εκλογική του περιφέρεια σε μια απομακρυσμένη περιοχή της Γαλλίας όταν ένας φίλος του τον τράβηξε στην άκρη για να επισημάνει αυτό που μόλις συνέβη. «Γύρισα σπίτι και κόλλησα μπροστά στην τηλεόρασή μου μέχρι τη 1 π.μ.», είπε.
Ο Μακρόν, σε μια επίσκεψη στην Πορτογαλία, βρισκόταν στη μέση μιας τηλεοπτικής συνέντευξης όταν άρχισαν να μεταδίδονται τα ρεπορτάζ. Μετά τη συνέντευξη, παρακολούθησε αμέσως το βίντεο και, καθώς τον μετέφεραν στο αεροπλάνο του για να επιστρέψει στο Παρίσι, σήκωσε το τηλέφωνο για να καλέσει τον Ζελένσκι από το αεροσκάφος.
Ο Μερτς έλαβε το βίντεο από ένα μέλος του προσωπικού του καθώς έφτανε στο σπίτι του προς το Sauerland, τρεις ώρες με το αυτοκίνητο από το Αμβούργο, ανέφερε το γερμανικό περιοδικό Stern. Ο Merz έκανε αμέσως πολλές κλήσεις από το αυτοκίνητο και έγραψε μια ανάρτηση αλληλεγγύης για τον Zelenskyy στο X.
Τρεις ημέρες αργότερα, ο Μερτς ενημέρωσε την ηγεσία του κόμματος του CDU του κατά τη διάρκεια μιας τηλεδιάσκεψης για μια από τις μεγαλύτερες ανατροπές στην πρόσφατη γερμανική ιστορία: τη σχεδιαζόμενη χαλάρωση του φρένου χρέους για τις αμυντικές δαπάνες και ένα ειδικό ταμείο 500 δισ. ευρώ για την τόνωση της οικονομίας.
Ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι ήταν επίσης τυφλός. Προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο του Χίθροου, αισιόδοξος μετά από μια συνάντηση με τον Αμερικανό ομόλογό του Μάρκο Ρούμπιο με την αίσθηση ότι είχαν πάει καλά. Η ομάδα του πέρασε μεγάλο μέρος της ημέρας ασχολούμενος με την είδηση ότι ο Ντοντς, ο υπουργός βοήθειας στο τμήμα του, είχε παραιτηθεί. Αλλά αυτή η φρενίτιδα ξεχάστηκε σύντομα μετά το ταξίδι του Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο.
Ο Στάρμερ απέφυγε επιμελώς να επικρίνει δημόσια τη σκηνή του Οβάλ Γραφείου, αντί να σηκώσει το τηλέφωνο για να τηλεφωνήσει τόσο στον Τραμπ όσο και στον Ζελένσκι μέσα σε τέσσερις ώρες από τη στιγμή που συνέβη.
Ο Ουκρανός πρόεδρος ταξίδεψε στο Λονδίνο το επόμενο πρωί, όπου τον υποδέχτηκε ο Στάρμερ στα σκαλιά της Ντάουνινγκ Στριτ Νο 10. Ο Βρετανός Πρωθυπουργός πήγε προς το μέρος του.
Ο Στάρμερ χρησιμοποίησε τη σύνοδο κορυφής του Λονδίνου για να προσπαθήσει να συσπειρώσει τις ευρωπαϊκές χώρες για να σχηματίσουν έναν «συνασπισμό των πρόθυμων», ανακοινώνοντας ότι αυτός και ο Μακρόν θα πρωτοστατήσουν στην κατάρτιση ενός σχεδίου ειρηνευτικού σχεδίου που θα φέρει στον Τραμπ.
Ο Ζελένσκι πήγε κατευθείαν από τη σύνοδο κορυφής για να συναντηθεί και να φωτογραφηθεί με τον βασιλιά Κάρολο Γ΄ — μέρες αφότου ο Στάρμερ υποσχέθηκε στον Τραμπ που αγαπά τη βασιλική οικογένεια ένα ταξίδι για να δει τον μονάρχη. Τέτοιες συναντήσεις οργανώνονται από βασιλικά ανάκτορα, αλλά τείνουν να γίνονται σε συντονισμό με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου. «Ο κόσμος το είδε σίγουρα», είπε ένας Αμερικανός αξιωματούχος.
Λέγεται ότι ο Τραμπ κατακλύζεται από τα γεγονότα εκείνης της Κυριακής – όχι μόνο η βασιλική επίσκεψη του Ζελένσκι, αλλά το θέαμα της Ευρώπης να τον αγκαλιάζει. Ένας Βρετανός αξιωματούχος είπε ότι στην ομάδα του Τραμπ «δεν άρεσε η όψη… ο τρόπος με τον οποίο έφτασε η αγάπη» και πρότεινε ότι η αντίδραση των ΗΠΑ ώθησε τη Βρετανία να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στην Ουκρανία να έρθει στο τραπέζι τις επόμενες ημέρες.
Ο Ζελένσκι εξόργισε πρόσφατα τον Τραμπ εκείνο το βράδυ της Κυριακής, δίνοντας μια συνέντευξη 72 λεπτών με δημοσιογράφους σε ένα μικρό δωμάτιο στο αεροδρόμιο Στάνστεντ του Λονδίνου, λίγο πριν φύγει από το Ηνωμένο Βασίλειο. Σε αυτήν είπε ότι μια ειρηνευτική συμφωνία ήταν ακόμα «πολύ, πολύ μακριά». Ορισμένοι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι αυτό ήταν το «έναυσμα» που ώθησε τον Τραμπ να σταματήσει τη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία μόλις 24 ώρες αργότερα.
Οι διαμεσολαβητές από Λονδίνο, Παρίσι και Βερολίνο
Καθώς περνούσαν οι εβδομάδες, κορυφαίοι διπλωμάτες στο Παρίσι, το Λονδίνο και το Βερολίνο έχουν ιδρώσει για το πώς να προσπαθήσουν να επιδιορθώσουν την πολύ κατεστραμμένη σχέση μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι.
Καθώς ο Στάρμερ είχε τηλεφωνήματα και με τους δύο ηγέτες και έστελνε τον κορυφαίο του σύμβουλο εθνικής ασφάλειας στην Ουάσιγκτον και το Κίεβο, Γάλλοι διπλωμάτες εργάστηκαν ως μεσολαβητές για να διαπραγματευτούν τους όρους της συμβιβαστικής επιστολής του Ζελένσκι προς τον Τραμπ, σύμφωνα με Γάλλο αξιωματούχο.
Οι σχέσεις του Αμερικανού προέδρου με τον ουκρανό ομόλογό του είναι ακόμα σε ακραία επίπεδα.
Ενώ η Μόσχα και το Κίεβο συμφώνησαν κατ’ αρχήν για μια περιορισμένη κατάπαυση του πυρός 30 ημερών με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών σε μη στρατιωτικές και ενεργειακές υποδομές, σύντομα αποδείχθηκε αμφισβητήσιμη.
Η Ουκρανία έχει ξεθωριάσει κάπως από τα πρωτοσέλιδα από τότε – αν και, για να προσθέσει στη σύγχυση, ο Τραμπ έστρεψε την οργή του στον Πούτιν – για να αντικατασταθεί από την εμμονή του προέδρου των ΗΠΑ με τους δασμούς. Αλλά οι πληγές που προκλήθηκαν από αυτές τις λίγες μέρες του Φεβρουαρίου είναι ακόμα ανοιχτές και θα είναι για πολύ ακόμη, εκτιμά το Politico.
Πηγή: topontiki.gr
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΣΧΟΛΙΑ
Τιμόθεος Κωττάκης: Ο Δήμος Λέρου δίνει κίνητρα στους γιατρούς - Επιδοτεί με 400 ευρώ το ενοίκιο
Στο κόκκινο η ένταση στο Νοσοκομείο Λέρου: Τα Σωματεία Ιατρών - Εργαζομένων καταγγέλλουν κατάρρευση υποδομών και πολιτικές ευθύνες
Ένωση Ιατρών ΚΘΛ: "Καταγγελία - Ανακοίνωση για την απαράδεκτη και προσχηματική προκήρυξη ιατρικών θέσεων"
Θέμα παραίτησης της διοίκησης των ΕΛΤΑ έθεσε ο βουλευτής Δωδεκανήσου Γιάννης Παππάς
Λέρος: Με λαμπρότητα και παλμό ο εορτασμός της 28ης Οκτωβρίου [VIDEO]