Κίνδυνος ακραίας φτώχειας για 141 εκατ. ανθρώπους

Μεγάλος ο αντίκτυπος της ενεργειακής ακρίβειας στα νοικοκυριά 116 χωρών

Η ενεργειακή κρίση, όπως την επιδείνωσε ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία, απειλεί να οδηγήσει σε βαθύτατη φτώχεια 141 εκατ. ανθρώπους ανά τον κόσμο. Στην εκτίμηση αυτή καταλήγει ομάδα ερευνητών από Ολλανδία, Βρετανία, ΗΠΑ και Κίνα που μελέτησε τον αντίκτυπο της ενεργειακής ακρίβειας στα οικονομικά των νοικοκυριών σε 116 χώρες.

Οπως προκύπτει από την έρευνα, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Natural Energy και αναπαράγεται από το CNN, η εκτόξευση των τιμών της ενέργειας, του άνθρακα και του φυσικού αερίου ανάγκασε τα νοικοκυριά ανά τον κόσμο να αυξήσουν τις δαπάνες τους κατά 4,8%. Η αύξηση αυτή προσετέθη στην ακρίβεια που είχε ήδη προκαλέσει η πανδημία, δυσχεραίνοντας την επιβίωση των νοικοκυριών. Ειδικότερα στις χώρες χαμηλού εισοδήματος η έκθεση διαπιστώνει πως τα φτωχότερα νοικοκυριά αντιμετώπιζαν ήδη σημαντικές ελλείψεις τροφίμων και κινδυνεύουν πολύ περισσότερο να βυθιστούν σε βαθύτατη ένδεια εξαιτίας του κόστους της ενέργειας. Οπως είναι αναμενόμενο, τα νοικοκυριά των πλουσιότερων χωρών έχουν επίσης δυσκολευθεί από την αύξηση του κόστους της ενέργειας, αλλά αντιμετωπίζουν γενικά ευκολότερα την κατάσταση και μπορούν πολύ πιο εύκολα να απορροφήσουν το πρόσθετο κόστος ενσωματώνοντάς το στον οικογενειακό προϋπολογισμό. Οπως τονίζει η ομάδα των ερευνητών, ορισμένες χώρες είναι πολύ εκτεθειμένες στην ενεργειακή κρίση, καθώς η αύξηση στο κόστος της ενέργειας ήταν σαφώς άνω του μέσου όρου σε Εσθονία, Πολωνία και Τσεχία, καθώς οι οικονομίες των χωρών αυτών βασίζονται πολύ περισσότερο σε βιομηχανίες εντάσεως ενέργειας. Η Πολωνία, για παράδειγμα, για την παραγωγή ενέργειας βασίζεται κατά 68,5% στη χρήση άνθρακα.

Διαβάστε επίσης:

ΕΕΤΤ: Ανάκληση δύο κινητών στην Ελλάδα λόγω υπερβολικής ακτινοβολίας

02.09.2025

810

Κραυγή αγωνίας ειδικών για την χρήση της τεχνητής νοημοσύνης – «Ολισθαίνουμε σε μια επικίνδυνη άβυσσο»

30.08.2025

197

Οπως τονίζει η έκθεση, η αύξηση των τιμών της ενέργειας οδηγεί σε βαθύτερη φτώχεια τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και ιδιαιτέρως στη διάρκεια των χειμερινών μηνών. Τα νοικοκυριά που δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το κόστος της ενέργειας δεν μπορούν να έχουν τις απαιτούμενες υπηρεσίες για ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο, όπως η πρόσβαση στη θέρμανση, στον κλιματισμό, στον φωτισμό και τη χρήση ηλεκτρικών συσκευών. Οι ερευνητές επικαλούνται μάλιστα την πρόσφατη εκτίμηση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας ότι σε παγκόσμιο επίπεδο αυξάνεται ανησυχητικά ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και την πρόβλεψή της ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί φέτος κατά 2,7% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2021.

Εξίσου καθοριστική στην επιδείνωση της κατάστασης των νοικοκυριών ανά τον κόσμο είναι, άλλωστε, η γενικότερη ακρίβεια που προκάλεσε η ενεργειακή κρίση και ειδικότερα στα βασικά είδη διατροφής. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, τον Ιανουάριο τα αυγά ήταν 70,1% ακριβότερα σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους, η μαργαρίνη κατά 44,7%, το βούτυρο 26,3%, το αλεύρι 20,4%, το ψωμί 14,9% , η ζάχαρη 13,5% , το γάλα 11%, το κοτόπουλο 10,5% και συνολικά οι τιμές φρούτων και λαχανικών αυξημένες κατά 7,2%.

Αναφερόμενοι, άλλωστε, στο όριο της φτώχειας, όπως ορίζεται από την Παγκόσμια Τράπεζα στα 2,15 δολ. ημερησίως, οι συντάκτες της έκθεσης καταλήγουν στην εκτίμηση πως κινδυνεύουν από βαθύτατη ένδεια 141 εκατ. άτομα, δηλαδή περίπου το 2,1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Οπως τονίζουν, η εκτίμησή τους είναι σαφώς χειρότερη από εκείνη της Παγκόσμιας Τράπεζας που μιλούσε για τον κίνδυνο της βαρύτατης φτώχειας από τον οποίο απειλούνται από 75 έως 95 εκατ. άτομα στη χειρότερη περίπτωση. Τονίζουν πως ο λόγος είναι ότι διαπίστωσαν πως η ενεργειακή ακρίβεια πλήττει σε διαφορετικό βαθμό τις κοινωνικές τάξεις και τα διαφορετικά εισοδηματικά στρώματα και έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στα ήδη φτωχά στρώματα.

Οπως επισημαίνουν οι ερευνητές και συντάκτες της εν λόγω έκθεσης, πολλές κυβερνήσεις ανά τον κόσμο έχουν ήδη λάβει μέτρα για να αμβλύνουν τον αντίκτυπο της ενεργειακής κρίσης στα νοικοκυριά, άλλοτε μειώνοντας τους φόρους στην ενέργεια, άλλοτε παρέχοντας εκπτώσεις στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος ή εφάπαξ επιδοτήσεις και άλλοτε επιβάλλοντας ανώτατα όρια στις τιμές. Καλούν, ωστόσο, τις Αρχές να τολμήσουν πολύ περισσότερα, όπως τη θέσπιση επιδοτήσεων στις τιμές, την επιβολή φόρων στα υπερκέρδη των ενεργειακών εταιρειών και την ψήφιση νομοθεσίας που θα επιβάλει τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην εφοδιαστική αλυσίδα των τροφίμων.

Σημειωτέον ότι οι επισημάνσεις των ερευνητών συνέπεσαν με την ανακοίνωση της Nestle που επανέλαβε την προειδοποίηση κολοσσών των καταναλωτικών ειδών, όπως οι Unilever και Procter & Gamble ότι οι τιμές βασικών ειδών πρόκειται να αυξηθούν περαιτέρω φέτος. Ο διευθύνων σύμβουλος της ελβετικής εταιρείας, Μαρκ Σνάιντερ, τόνισε πως «όπως όλοι οι καταναλωτές ανά τον κόσμο, έχουμε πληγεί από τον πληθωρισμό και προσπαθούμε να καλύψουμε τη ζημία που έχουμε υποστεί». Απέφυγε, ωστόσο, να διευκρινίσει ποια από τα 2.000 είδη της εταιρείας θα γίνουν ακριβότερα.

kathimerini.gr