Κενά στην αντιτρομοκρατική «ομπρέλα» της Ευρώπης

Τα κενά στο δίχτυ ασφαλείας της Ε.Ε. επισημαίνει έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ισλαμική τρομοκρατία, που ολοκληρώθηκε την 1η Μαρτίου. Οι Ευρωπαίοι αναλυτές, λίγες μέρες πριν από το χτύπημα στις Βρυξέλλες, εντοπίζουν σοβαρά προβλήματα στη διαχείριση πληροφοριών και απροθυμία συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών.

Επιπλέον, κάνουν εκτενή αναφορά στην ανάγκη διασύνδεσης των ξεχωριστών βάσεων δεδομένων που διατηρούν Frontex, Europol, Interpol κ.ά. με τα στοιχεία υπόπτων για τρομοκρατία. Αποκαλύπτεται, για παράδειγμα, ότι ενώ στις τάξεις του Ισλαμικού Κράτους έχουν ενταχθεί πάνω από 5.000 Ευρωπαίοι πολίτες, στη βάση δεδομένων της Europol έχουν καταχωρισθεί 2.786 ύποπτοι και στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών (European Information System) μόλις 1.473. 

Διαβάστε επίσης:

Πότε φεύγουν από το πατρικό τους οι νέοι στην Ε.Ε. – Οι χώρες με τον μεγαλύτερο μέσο όρο

29.09.2025

515

Μαύρη Πέμπτη: Το πρώτο μεγάλο παγκόσμιο σοκ στην ιστορία των χρηματιστηρίων

18.09.2025

766

Τα ευρήματα της έκθεσης έρχονται στο φως λίγα εικοσιτετράωρα μετά τα δραματικά γεγονότα στις Βρυξέλλες και την αποκάλυψη Ευρωπαίων αξιωματούχων στην «Κ» ότι οι βελγικές όπως και οι τουρκικές διωκτικές αρχές είχαν ειδοποιηθεί από μυστικές υπηρεσίες «τρίτων» χωρών για τις επικείμενες επιθέσεις αυτοκτονίας στο έδαφός τους, δίχως τελικά να μπορέσουν να τις αποτρέψουν.

Ειδικά για την Ελλάδα, οι παραλείψεις που συνεχίζουν να εντοπίζονται στον έλεγχο και τη δακτυλοσκόπηση αλλοδαπών στα σημεία εισόδου στη χώρα αξιολογούνται από το Συμβούλιο ως κενά στην αντιτρομοκρατική ομπρέλα της Ε.Ε.: «Σε ορισμένα hotspots εξακολουθούν να μην εφαρμόζονται έλεγχοι ασφαλείας», επισημαίνεται με έντονα γράμματα.

Η έκθεση αξιολογεί την πρόοδο στην υλοποίηση αποφάσεων που ελήφθησαν εσπευσμένα στον απόηχο των πολύνεκρων επιθέσεων του Ισλαμικού Κράτους στο Παρίσι και τα ευρήματά της δεν είναι ενθαρρυντικά:

«Δεν γίνεται συστηματική καταχώριση των υπόπτων τζιχαντιστών στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (SIS) και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών (EIS)», διαπιστώνουν οι συντάκτες της και αποκαλύπτουν ότι μόλις 5 κράτη-μέλη «μοιράστηκαν» πέρυσι πληροφορίες για δράση τζιχαντιστών στη βάση δεδομένων της Europol.

Η περίπτωση Αμπαούντ

Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του Αμπντελχαμίντ Αμπαούντ, «εγκεφάλου» των τρομοκρατικών επιθέσεων στη γαλλική πρωτεύουσα: ενώ η βελγική αστυνομία είχε, τον Ιανουάριο του 2015, αδιάσειστα στοιχεία για την παρουσία του στην Αθήνα, δεν τα κοινοποίησε στην ελληνική αντιτρομοκρατική υπηρεσία, με αποτέλεσμα ο 27χρονος Βέλγος να διαφύγει τη σύλληψη. Κάτι παρόμοιο συνέβη και με τον Ιμπραήμ ελ Μπακραουί, έναν από τους δράστες της επίθεσης αυτοκτονίας στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών: ενώ συνελήφθη από την Τουρκία ως ύποπτος για διασυνδέσεις με το Ισλαμικό Κράτος, αφέθηκε ελεύθερος μετά την απέλασή του στην Ολλανδία.

Το Συμβούλιο της Ε.Ε. προτείνει επιτάχυνση των διαδικασιών για τη συλλογή και αποθήκευση στοιχείων επιβατών (Passenger Name Record-PNR), που ταξιδεύουν αεροπορικώς εκτός αλλά και εντός της ζώνης Σένγκεν. Η επικύρωση της ντιρεκτίβας αναμένεται το επόμενο διάστημα και το Συμβούλιο προτείνει άμεση εφαρμογή της από τα κράτη-μέλη και την κατάργηση της διετούς περιόδου χάριτος που προβλεπόταν. Η έκθεση επισημαίνει ότι μόλις πέντε ευρωπαϊκές χώρες (Αυστρία, Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Ισπανία και Γαλλία) έχουν ενισχύσει με επιπλέον αστυνομικούς «συνδέσμους» την ειδική, αντιτρομοκρατική υπηρεσία (European Counter Terrorism Center) που συνέστησε τον Ιανουάριο η Europol, ενώ επισημαίνει την αναγκαιότητα αυτόματης αντιπαραβολής των πληροφοριών της Europol με τα 90.000 αποτυπώματα και λοιπά στοιχεία που βρίσκονται καταχωρισμένα στη βάση πληροφοριών Σένγκεν.

Σε ενημερωτικό σημείωμα με ημερομηνία 18 Ιανουαρίου η Europol ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι η ανταλλαγή πληροφοριών σε θέματα αντιτρομοκρατίας χρειάζεται βελτίωση και έκανε αναφορά σε «ισχυρές ενδείξεις» για σχέδια τρομοκρατικών επιθέσεων του Iσλαμικού Κράτους σε Γαλλία και Βέλγιο. Το ίδιο έγγραφο επισήμαινε τον κίνδυνο ριζοσπαστικοποίησης αλλοδαπών σε καταυλισμούς και κέντρα κράτησης μεταναστών και αποκάλυπτε την ύπαρξη στρατοπέδων εκπαίδευσης τρομοκρατών στα Βαλκάνια αλλά και σε χώρες της Ε.Ε.

Στο μεταξύ, σοβαρός παράγοντας ανησυχίας χαρακτηρίζεται από το Συμβούλιο της Ε.Ε. η διασπορά κενών διαβατηρίων που έχουν κλαπεί από τη Συρία και το Ιράκ και χρησιμοποιούνται από τους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους. Μάλιστα, αποκαλύπτεται ότι με πρωτοβουλία της Γαλλίας προωθείται η συγκρότηση ειδικών ομάδων εμπειρογνωμόνων που θα έχουν έδρα τα υπό διαμόρφωση hotspots και αρμοδιότητα τον έλεγχο γνησιότητας των διαβατηρίων.

Εξάλλου, μόλις προ ημερών αποκαλύφθηκε ότι ο ένας από τους συνεργούς του Σαλάχ Αμπντεσλάμ, που συνελήφθη σε αντιτρομοκρατική επιχείρηση στις Βρυξέλλες τη 18η Μαρτίου, κατεγράφη την 20ή Σεπτεμβρίου στη Λέρο, επιδεικνύοντας στους Ελληνες αστυνομικούς πλαστό συριακό διαβατήριο με στοιχεία Αμίν Τσουκρί. Επιβαρυντικά για την Ελλάδα είναι τα ευρήματα της έκθεσης, καθώς τα προβλήματα που διαπιστώνονται στη λειτουργία των hotspots αξιολογούνται από τους Ευρωπαίους εμπειρογνώμονες ως κενά στην αντιτρομοκρατική ομπρέλα της Ε.Ε. Επισημαίνεται, ενδεικτικά, ότι δύο από τα πέντε hotspots είναι πλήρως λειτουργικά, συνεχίζουν να καταγράφονται ελλείψεις στην καταχώριση δακτυλικών αποτυπωμάτων στο σύστημα Eurodac, ενώ τονίζεται ότι «δεν γίνονται έλεγχοι ασφαλείας στα σημεία εισόδου».

Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες και στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η «Κ», το Αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ. σχεδιάζει εκπαίδευση αστυνομικών σε θέματα αντιμετώπισης φαινομένων ριζοσπαστικοποίησης και εξτρεμισμού. Παρόμοια πρωτοβουλία πήρε και η αστυνομία του Βελγίου, προχωρώντας σε εκπαίδευση 18.000 αστυνομικών υπαλλήλων και αξιωματικών στη διαχείριση φαινομένων ριζοσπαστικοποίησης. Το πρόγραμμα εκπαίδευσης της ΕΛ.ΑΣ. θα τρέξει ο Κλάδος Ασφάλειας του Αρχηγείου και το κόστος του θα καλυφθεί από κονδύλια της Ε.Ε. και συγκεκριμένα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ασφάλειας.

kathimerini.gr