Επίκαιρη Επερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ για το περιβαλλοντικό θέμα της σχεδιαζόμενης μεταφοράς και καταστροφής μέρους των χημικών όπλων της Συρίας στην Μεσόγειο

Την Επίκαιρη Επερώτηση με θέμα: Σχετικά με το ζήτημα της καταστροφής των χημικών όπλων της Συρίας στη θαλάσσια περιοχή της Μεσογείου», κατάθεσαν 50 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, ανάμεσα τους και ο βουλευτής Δωδεκανήσου Δημήτρης Γάκης, προς τους αρμόδιους υπουργούς Εξωτερικών, ΠΕΚΑ και Εθνικής Άμυνας.

Αθήνα, 24 Φεβρουαρίου 2014

Διαβάστε επίσης:

Άνοιξε η ηλεκτρονική πλατφόρμα για τη δωρεάν διανομή Οικιακών Κομποστοποιητών στα νοικοκυριά της Καλύμνου

27.10.2025

473

Πάτμος: Διακομιδή 11 μηνών βρέφους στην Σάμο με περιπολικό σκάφος του Λιμενικού

27.10.2025

802

ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τους κ.κ. Υπουργούς

– Εξωτερικών

– Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής

– Εθνικής Άμυνας

Θέμα: Σχετικά με το ζήτημα της καταστροφής των χημικών όπλων της Συρίας στη θαλάσσια περιοχή της Μεσογείου

Τον Σεπτέμβριο του 2013 το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υιοθέτησε ομόφωνα το υπ΄ αριθμό 2118 ψήφισμα του Εκτελεστικού Συμβουλίου τουΟργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων(OPCW), με το οποίο προβλέπεται η απομάκρυνση και η καταστροφή των χημικών όπλων της Συρίας μέχρι τα μέσα του έτους 2014. Δύο μήνες αργότερα, και συγκεκριμένα στις 15/11/2013, η Αλβανία απορρίπτει αίτημα των ΗΠΑ για την καταστροφή του χημικού οπλοστασίου της Συρίας στο έδαφός της, παρά το ότι διαθέτει ένα από τα τρία σημεία απόθεσης χημικών παγκοσμίως. Επιπροσθέτως, το Βέλγιο, η Γερμανία και η Νορβηγία, που είχαν θεωρηθεί ως πιθανές εναλλακτικές, αρνήθηκαν να προβούν στην καταστροφή των όπλων στο έδαφός τους.

Ως εναλλακτική λύση ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW) πρότεινε να χρησιμοποιηθεί η μέθοδος της υδρόλυσης, δηλαδή της καταστροφής στη θάλασσα εν πλω, ή επί πλωτού μέσου. Πληροφορίες, δε, αναφέρουν θαλάσσιες περιοχές μεταξύ Ελλάδας, Ιταλίας και Μάλτας ως πιθανές για την εκτέλεση του έργου και τόπο απόρριψης των παραγώγων της διαδικασίας αυτής περιοχές πλησίον της Κρήτης, της Πελοποννήσου, της Ιταλίας, της Λιβύης και της Μάλτας.

Μόλις στις 18/2/2014, και για πρώτη φορά από τότε που είδε το φως της δημοσιότητας η υπόθεση της εξουδετέρωσης των χημικών της Συρίας στη Μεσόγειο, η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου απαντά σε επιστολή διαμαρτυρίας γεωλόγου της Κρήτης, μέσω του Έλληνα εκτελεστικού διευθυντή της Επιτροπής Υποθέσεων Ασφάλειας για τα Όπλα Μαζικής Καταστροφής. Στην απάντησή του, ο εκτελεστικός διευθυντής παραδέχεται -για πρώτη φορά εγγράφως και επισήμως- την εμπλοκή της Ε.Ε. στην απόφαση για εκτέλεση του έργου στη Μεσόγειο, άρα και γνώση του θέματος από τον Οκτώβριο του 2013! Επίσης αναφέρει ότι «η μέθοδος της υδρόλυσης για τις πρόδρομες χημικές ουσίες “προτεραιότητας 1” επιλέχθηκε με βάση τη μακρόχρονη εμπειρία επιτυχημένης εφαρμογής της στο πλαίσιο καταστροφής των χημικών όπλων των ΗΠΑ και άλλων κρατών». Ωστόσο, η μέθοδος, που, όπως αναφέρει, εφαρμόστηκε επιτυχώς στο παρελθόν από τις ΗΠΑ, δεν αφορά την υδρόλυση εν πλω, η οποία θα επιχειρηθεί για πρώτη φορά.

Σύμφωνα με δημοσιογραφικές και άλλες πηγές, πρόκειται να καταστραφούν 20 τόνοι αερίου μουστάρδας, 1.000 τόνοι προδρόμων ουσιών, μερικές εκ των οποίων είναι άκρως επικίνδυνες, και περίπου 700 τόνοι του νευροπαραλυτικού αερίου SARIN, μια σταγόνα του οποίου αρκεί για να προκαλέσει τον θάνατο ενός ανθρώπου σε λιγότερο από πέντε λεπτά. Η όλη επιχείρηση επρόκειτο να διαρκέσει τουλάχιστον τρεις μήνες, καθώς το φορτηγό πλοίο του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού MVCapeRay, επί του οποίου θα πραγματοποιηθεί η υδρόλυση, δεν είναι σε θέση να επεξεργαστεί περισσότερο από 15 τόνους χημικών την ημέρα.

Εξάλλου, Γάλλοι ειδικοί επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου αναφορικά με την επιλογή του MVCapeRay, καθώς πρόκειται για πλοίο 36 ετών, όταν είναι γνωστό ότι πλοία του ίδιου τύπου χρησιμοποιούνται κατά μέσο όρο 30 χρόνια και έπειτα αποσύρονται. Επίσης, το συγκεκριμένο πλοίο έχει χρησιμοποιηθεί μόνο κατά διαστήματα από το 1994 έως σήμερα και μόνο για τη μεταφορά στρατιωτικού εξοπλισμού και προμηθειών και τελεί σε κατάσταση υπολειτουργίας. Ο συγκεκριμένος τύπος πλοίου, δε, θεωρείται ιδιαίτερα ευάλωτος στις πυρκαγιές αλλά και στην εισροή νερού.

Οι κάτοικοι και οι φορείς της Κρήτηςκαι άλλων περιοχών της Ν. Ελλάδος και της Ιταλίας έχουν εκφράσει την έντονη αντίθεσή τους στην προοπτική καταστροφής των χημικών όπλων στη Μεσόγειο, συν τοις άλλοις και λόγω ελλιπούς ενημέρωσης από την αρμόδια πολιτική ηγεσία για το όλο εγχείρημα.Σοβαρές αντιρρήσεις εκφράζουν και Έλληνες ειδικοί επιστήμονες,τόσο για την ασφάλεια της εν λόγω μεθόδου καταστροφής, όσο και για την επιλογή της συγκεκριμένης θαλάσσιας περιοχής. Σημειωτέον δε ότι για πρώτη φορά γίνεται εξουδετέρωση αερίων χημικού πολέμου σε θαλάσσιο χώρο. Ειδικότερα, η επιστημονική κοινότητα της περιοχής έχει εκφράσει τις ανησυχίες της για τα ακόλουθα ζητήματα:

– Η Μεσόγειος είναι μια κλειστή θάλασσα, με συνέπεια ο ρυθμός ανανέωσης των υδάτων της να είναι πάρα πολύ αργός. Επιπλέον, είναι ήδη πολύ επιβαρυμένη αφού σε αυτήν αποτίθενται απόβλητα από τις μεγάλες βιομηχανίες όλων των παράκτιων χωρών. Το γεγονός αυτό έχει επιβεβαιωθεί και σε ειδική ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στη Βουλή των Ελλήνων για την προστασία της Μεσογείου από τη ρύπανση. Υπενθυμίζουμε εδώ και τις σχετικές καταγγελίες που έχουν γίνει πριν από 4 χρόνια στις καταθέσεις μελών της μαφίας που συνεργάστηκαν με τις Αρχές Ασφαλείας της Ιταλίας που έκαναν λόγο για παράνομη βύθιση 62 πλοίων με πυρηνικά και τοξικά απόβλητα κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες. Καταγγελίες που επιβεβαιώθηκαν εν μέρει μετά την ανακάλυψη από τις αρχές της Ιταλίας βυθισμένου πλοίου έμφορτου με δοχεία τοξικών και πυρηνικών αποβλήτων. Στην περιοχή μεταξύ Μάλτας, Ιταλίας και Ελλάδας οι καιρικές συνθήκες είναι συχνά απρόβλεπτες. Είναι γνωστό δε ότι στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου οι νότιοι άνεμοι μπορεί να προκαλέσουν πολύ υψηλά κύματα. Επιπλέον πρόκειται για περιοχή με εγγενώς υψηλή σεισμικότητα και μάλιστα με πρόσφατη έντονη τεκτονική δράση, που μπορεί ενδεχομένως να προκαλέσει απρόβλεπτες αναταράξεις στην επιφάνεια της θάλασσας. Είναι προφανώς παρακινδυνευμένη κάθε διαδικασία καταστροφής τοξικών ενώσεων σε αυτή την περιοχή, τη στιγμή που δεν μπορούν να διασφαλιστούν συνθήκες ηρεμίας, ούτε υπάρχει εγγύηση για την ευστάθεια των πλωτών μέσων επί των οποίων θα πραγματοποιηθεί.

– Δεν υπάρχει αναλυτική και αξιόπιστη πληροφόρηση (επαρκή στοιχεία για τις ποσότητες και τα χαρακτηριστικά των χημικών) εκ μέρους του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (ΟPCW) που να επιτρέπει την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων.

– Hοποιαδήποτε διαδικασία καταστροφής επικίνδυνων και τοξικών ενώσεων εγκυμονεί περιβαλλοντικούς κινδύνους καθώς: α) η ενδεχόμενη αστάθεια του πλοίου στο θαλάσσιο χώρο, κατά την εισαγωγή των χημικών όπλων και των πρόδρομων χημικών ενώσεων στους αντιδραστήρες, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την ακούσια απόρριψη σε αυτόν, και β) το επεξεργασμένο υλικό περιέχει ουσίες οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν τη διάβρωση στην έξοδο του αντιδραστήρα, διαρροές μονώσεων και έμφραξη αγωγών. Δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι οι εγκαταστάσεις που θα χρησιμοποιηθούν πληρούν τα αναγκαία κριτήρια ούτε επαρκής επιστημονική πληροφόρηση για ασφαλή αντίστοιχη χρήση τους στο παρελθόν.

– Η ασφάλεια της μεθόδου εξαρτάται άμεσα από τις καιρικές συνθήκες, με τις σχετικές προδιαγραφές να επιτρέπουν ως μέγιστο ύψος κυμάτων τα 2,5 μέτρα. Σε περίπτωση αντίξοων θαλάσσιων συνθηκών, η ασφάλεια κατά τη διαδικασία καταστροφής και η αντιμετώπιση απρόβλεπτων περιστατικών παραμένουν ζητούμενα. Σημειωτέον δε ότι το πλοίο είναι μονού κύτους, γεγονός που συνιστά ένα ακόμη κίνδυνο.

– Με τη χρήση της υδρόλυσης θα παραχθούν επιπλέον υγρά απόβλητα, τα οποία εγκυμονούν κινδύνους για το θαλάσσιο περιβάλλον αν απορριφθούν εκούσια ή ακούσια σε αυτό σε περίπτωση ατυχήματος. Είναι δε δεδομένο ότι η απόρριψη τοξικών ουσιών στο θαλάσσιο περιβάλλον της Μεσογείου απαγορεύεται ρητά από τις οδηγίες της MARPOL.

– Η καταστροφή των πρόδρομων ενώσεων που χρησιμοποιούνται για τη σύνθεση χημικών όπλων πρέπει να γίνει με διαδικασία που εγγυάται τη μη-παραγωγή τοξικών αποβλήτων.

Επίσης, διεθνή έκκληση προς τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και την Ευρωπαϊκή Ένωση για την ακύρωση καταστροφής του χημικού οπλοστασίου της Συρίας στη Μεσόγειο συνυπογράφουν περιβαλλοντικοί φορείς και επιστήμονες από 14 χώρες της Ε.Ε. Στην έκκληση εκφράζεται η ανησυχία για τον «κίνδυνο δηλητηρίασης της Μεσογείου», ανησυχία που οφείλεται «στους πιθανούς κινδύνους μιας τόσο περίπλοκης διαδικασίας καταστροφής που λαμβάνει χώρα πιλοτικά, σε ασταθείς θαλάσσιες συνθήκες». Υπογραμμίζεται δε ότι «υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η διαδικασία να οδηγήσει στην απελευθέρωση τόνων τοξικών αποβλήτων στη Μεσόγειο Θάλασσα, αποτελώντας μια σημαντική απειλή για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία».

Σε συνέχεια της έντονης αντίθεσης κατοίκων, φορέων της Κρήτης και άλλων περιοχών της Ν. Ελλάδος, ο Υπουργός Εξωτερικών στις 14/2/2014, με το πέρας της συνεδρίασης του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής, δήλωσε ότι «γίνονται συντονισμένες και συνεχείς προσπάθειες να διασφαλιστεί εμπράκτως ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για το μεσογειακό θαλάσσιο περιβάλλον», χωρίς ωστόσο να απαντήσει σε καίρια ζητήματα. Ζητήματα όπως το πού θα γίνει τελικώς η καταστροφή των χημικών, εάν πράγματι μέρος των χημικών θα εξουδετερωθεί εν πλω με υδρόλυση, καθώς επίσης γιατί η καταστροφή δεν έγινε επί εδάφους χωρών με ανάλογη τεχνολογία και τεχνογνωσία.

Επειδήείναι κραυγαλέο η πρωταρχική ενημέρωση της ελληνικής κοινωνίας για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα να προέρχεται από ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία και όχι από την ελληνική κυβέρνηση

Επειδή ακριβώς προτεραιότητα της πολιτείας είναι η διασφάλιση της δημόσιας υγείας και η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, σύμφωνα με όσα υπαγορεύονται από τις Διεθνείς συμφωνίες για το Δίκαιο της Θάλασσας

Επειδή και μόνο η διεθνής ανησυχία από την προοπτική καταστροφής επικίνδυνων χημικών στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Κρήτης μπορεί να πλήξει καίρια την τουριστική κίνηση στη χώρα μας

Επερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί

1. Επελέγη τελικώς η θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου για την υδρόλυση των εν λόγω χημικών ουσιών; Αν ναι, ποιος ο ακριβής τόπος και χρόνος που σχεδιάζεται να πραγματοποιηθεί;

2. Σκοπεύει και πότε το Υπουργείο Εξωτερικών να ενημερώσει επισήμως και πλήρως την αξιωματική αντιπολίτευση και τα υπόλοιπα κόμματα καθώς και τους αρμόδιους φορείς σχετικά με το θέμα αυτό;

3. Ποιες πρόνοιες έλαβε το Υπουργείο Εξωτερικών– ειδικά σήμερα που η χώρα μας ασκεί την εξάμηνη προεδρία της ΕΕ – σε σχέση με την άκρως επικίνδυνη αυτή επιχείρηση; Έγιναν συντονισμένες ενέργειες με άλλες χώρες της περιοχής για την αποτροπή αυτής της επιχείρησης; Έχει αναλάβει το Υπουργείο σχετικές πρωτοβουλίεςκαι πως σκοπεύει να αξιοποιήσει το γεγονός της ελληνικής προεδρίας στην κατεύθυνση αυτή; Προτίθεται, έστω και την ύστατη ώρα, να προβεί σε άμεσες ενέργειες προκειμένου να αποτρέψει την επιχείρηση;

4. Γιατί η καταστροφή δεν έγινε επί εδάφους χωρών με αντίστοιχη τεχνολογία και τεχνογνωσία και ποια η επικινδυνότητα του εγχειρήματος αυτού για το θαλάσσιο περιβάλλον;

5. Γιατί η καταστροφή των χημικών όπλων δε γίνεται στις χώρες παραγωγής ή στις πωλήτριες χώρες των χημικών όπλων ή γιατί δε γίνεται στα χωρικά ύδατα των χωρών που διαθέτουν την κατάλληλη τεχνολογία και τεχνογνωσία, αν η μέθοδος καταστροφής «είναι τόσο ασφαλής»;

6. Πόσοι συνολικά τόνοι αερίων χημικού πολέμου πρόκειται να καταστραφούν;

7. Ποιες είναι οι πρόδρομες ουσίες, ποια η ποσότητα αυτών και με ποιο τρόπο πρόκειται να καταστραφούν, αφού ορισμένες εξ αυτών δεν εξουδετερώνονται με υδρόλυση;

Οι Επερωτώντες Βουλευτές

Κουρουμπλής Παναγιώτης

Δούρου Ρένα

Κριτσωτάκης Μιχάλης

Διώτη Ηρώ

Σταθάκης Γιώργος

Δρίτσας Θεόδωρος

Καφαντάρη Χαρά

Δερμιτζάκης Κωνσταντίνος

Διακάκη Μαρία

Ξανθός Ανδρέας

Μιχελογιαννάκης Ιωάννης