Πάτμος: Βαρύ χρηματικό πρόστιμο από την Περιφέρεια για τη ρύπανση στη θάλασσα

Η υπόθεση της δυσλειτουργίας του βιολογικού καθαρισμού στην Πάτμο εισέρχεται σε κρίσιμη φάση με την επίσημη επιβολή διοικητικού προστίμου από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Η απόφαση εκδόθηκε στη Ρόδο στις 7 Νοεμβρίου 2025 και κοινοποιείται στον οικείο δήμο καθώς και σε σειρά αρχών συμπεριλαμβανομένης της Εισαγγελίας Πρωτοδικών, του Λιμεναρχείου και υπηρεσιών του αρμόδιου υπουργείου. Πρόκειται για διοικητική κύρωση που στηρίζεται στη διαπίστωση ότι η εγκατάσταση είχε τεθεί εκτός λειτουργίας χωρίς νόμιμη γνωστοποίηση και χωρίς την άμεση λήψη επανορθωτικών μέτρων γεγονός που οδήγησε σε υποβάθμιση του θαλάσσιου αποδέκτη.

Το ιστορικό της ρύπανσης και η κρίσιμη αυτοψία του Αυγούστου

Η αφετηρία της διοικητικής διαδικασίας ήταν οι καταγγελίες και τα σήματα υπηρεσιών για λύματα στη θάλασσα και εντονότατη δυσοσμία στην περιοχή Χοχλακά. Προηγήθηκε έγγραφο του Λιμεναρχείου τον Ιούλιο για παρουσία λυμάτων στον θαλάσσιο χώρο έξω από την εγκατάσταση και αναφορά για άμεση παρέμβαση στα τέλη Ιουλίου. Το κλιμάκιο της Περιφέρειας διενήργησε επιτόπια αυτοψία στις 18 Αυγούστου όπου διαπιστώθηκε ότι ο βιολογικός ήταν εκτός λειτουργίας χωρίς προηγούμενη ενημέρωση της αρμόδιας περιβαλλοντικής αρχής.

Διαβάστε επίσης:

Λέρος: Εκτεταμένη διακοπή ρεύματος για πάνω από δύο ώρες

07.11.2025

964

Λέρος: Ανακοίνωση του Συλλόγου Εθελοντών Αιμοδοτών για τις Αρχαιρεσίες

07.11.2025

521

Τα λύματα οδηγούνταν απευθείας στον υποθαλάσσιο αγωγό ο οποίος βρέθηκε φραγμένος στοιχείο που τεκμηριώνει την υποβάθμιση του αποδέκτη. Με βάση την κλίμακα αξιολόγησης της σχετικής υπουργικής απόφασης η παράβαση κατατάχθηκε ως σημαντική.

Γιατί επιβλήθηκε πρόστιμο και τι σημαίνει η κατάταξη σε σημαντική παράβαση

Η απόφαση εδράζεται στην πρώτη παράβαση που περιγράφει ρύπανση του αποδέκτη λόγω διακοπής λειτουργίας της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων χωρίς γνωστοποίηση και χωρίς άμεσα διορθωτικά μέτρα και χρονοδιάγραμμα. Η κατάταξη ως σημαντική προκύπτει από το μοντέλο αξιολόγησης του Μοντέλου Ενεργειών Συμμόρφωσης που εφαρμόζεται στις περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις με βάση τις ισχύουσες υπουργικές αποφάσεις. Η υπηρεσία έλαβε υπόψη την Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης με Πλάνο Διορθωτικών Ενεργειών της 4ης Νοεμβρίου 2025 όπου και εισηγήθηκε το ύψος του προστίμου.

Ασφυκτικές διαδικαστικές προθεσμίες και υποχρεώσεις του φορέα

Η κύρωση είναι ανεξάρτητη από την υλοποίηση του Πλάνου Διορθωτικών Ενεργειών που πρέπει να ολοκληρωθεί από τον φορέα σύμφωνα με συγκεκριμένα βήματα και χρονοδιάγραμμα. Η Περιφέρεια σημειώνει ότι ο δήμος είχε ζητήσει παράταση για την αποστολή απόψεων τον Σεπτέμβριο όμως η προθεσμία παρήλθε άπρακτη κάτι που βάρυνε στη λήψη της τελικής απόφασης. Παράλληλα αναφορά γίνεται και στις αποφάσεις του Λιμενάρχη για επιβολή προστίμου οι οποίες είχαν ήδη εκδοθεί τον Σεπτέμβριο.

Οι τεχνικές αιτίες που επικαλείται ο δήμος και τα κενά εποπτείας

Στις εξηγήσεις που έχουν διακινηθεί για τη βλάβη περιλαμβάνεται η υψηλή αλατότητα των εισερχόμενων λυμάτων που φθείρει τις μεμβράνες επεξεργασίας και η οποία αποδίδεται σε διείσδυση υπόγειων θαλάσσιων νερών επειδή το δίκτυο αποχέτευσης βρίσκεται χαμηλότερα από τη στάθμη της θάλασσας. Αυτή η τεχνική ανάγνωση δεν αίρει την υποχρέωση του φορέα για άμεση αναγγελία παύσης λειτουργίας και ενεργοποίηση διορθωτικών ενεργειών ενώ αναδεικνύει τα κενά στην ψηφιακή αποτύπωση της λειτουργίας αφού η εγκατάσταση εμφανιζόταν ως συμμορφωμένη σε πλατφόρμες του αρμόδιου υπουργείου για σειρά ετών χωρίς να αποτυπώνεται η πραγματική εικόνα. Η απόφαση της Περιφέρειας επισημαίνει την υποχρέωση ενημέρωσης και πρόληψης ως θεμέλιο της νομιμότητας.

Το προηγούμενο κεφάλαιο με τους επιθεωρητές Περιβάλλοντος

Λίγες ημέρες μετά την αυτοψία της Περιφέρειας οι ερευνητές Περιβάλλοντος πραγματοποίησαν νέα αυτοψία επιβεβαιώνοντας τα ευρήματα. Σύμφωνα με τις τότε πληροφορίες, προχωρούν σε συμπληρωματικό έλεγχο της λειτουργίας της εγκατάστασης και στη δική τους διαδικασία για επιβολή κύρωσης με επίκεντρο τις ίδιες παραβάσεις και την παρατεταμένη ρίψη ανεπεξέργαστων λυμάτων στη θάλασσα. Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί ότι ο οικείος δήμος βρίσκεται αντιμέτωπος με πολλαπλή διοικητική πίεση από διαφορετικούς ελεγκτικούς μηχανισμούς με συσσωρευτικό αντίκτυπο σε οικονομικό και θεσμικό επίπεδο.

Χάρτης ευθυνών και επόμενα βήματα αποκατάστασης

Η σημερινή κύρωση δεν κλείνει την υπόθεση. Η αποκατάσταση απαιτεί τεχνικές παρεμβάσεις στον υποθαλάσσιο αγωγό που βρέθηκε φραγμένος την αναβάθμιση ή αντικατάσταση κρίσιμων υποσυστημάτων της εγκατάστασης και κυρίως την απομόνωση της διείσδυσης θαλασσινού νερού στο δίκτυο με έργα στεγάνωσης και υδραυλικού διαχωρισμού. Παράλληλα πρέπει να υπάρξει συνεχής δειγματοληπτική παρακολούθηση ποιότητας εκροής και σαφές χρονοδιάγραμμα επανεκκίνησης που θα επικαιροποιείται στην αρμόδια περιβαλλοντική υπηρεσία. Η απόφαση της Περιφέρειας παραπέμπει ρητά στην υποχρεωτική υλοποίηση του Πλάνου Διορθωτικών Ενεργειών που έχει ήδη εγκριθεί με την Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης ώστε να διασφαλιστεί ότι ο θαλάσσιος αποδέκτης δεν θα δέχεται ανεπεξέργαστα φορτία.

Ευρωπαϊκή διάσταση και κίνδυνος περαιτέρω επιβαρύνσεων

Η υπόθεση έχει και ευρωπαϊκή σκιά καθώς η χώρα ελέγχεται για τη συμμόρφωση με την οδηγία για τα αστικά λύματα. Η ένταξη περιστατικών όπως αυτό της Πάτμου στον ευρωπαϊκό φάκελο επιβάλει διαρκή λογοδοσία και ενδέχεται να επιφέρει πρόσθετες επιβαρύνσεις σε εθνικό επίπεδο αν δεν υπάρξει άμεση συμμόρφωση. Στην πράξη κάθε καθυστέρηση μεταφράζεται σε επιμονή της ρύπανσης και σε συσσώρευση θεσμικού κόστους.