Η ελευθερία του Τύπου καταρρέει σε όλη την ΕΕ – Τι δείχνουν τα στοιχεία για την Ελλάδα

Η νομοθεσία έχει ως στόχο να εγγυηθεί την προστασία των δημοσιογράφων και των πηγών, την ανεξαρτησία των ρυθμιστικών φορέων και την πλήρη διαφάνεια της ιδιοκτησίας

Την ολική κατάρρευση της ελευθερίας Τύπου επισημαίνει έκθεση που συνέταξε η Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών για την Ευρώπη, βασιζόμενη στα στοιχεία δεκάδων ομάδων ανθρωπίνων δικαιωμάτων από 21 χώρες.

«Ο πλουραλισμός των ΜΜΕ σε πολλά κράτη μέλη στραγγαλίζεται ακόμη και σε χώρες που παραδοσιακά έχουν ελεύθερη αγορά», προσθέτει.

Διαβάστε επίσης:

Ευχές από τον Πρεσβευτή της Λέρου, Γιώργο Παύλη, προς τον Λεριακό λαό

24.12.2025

1.3k

Ευχές από τον Δημοτικό Σύμβουλο Ευάγγελο Ασβέστα

24.12.2025

1.2k

Τα αποτελέσματα της έρευνας

Η συγκεκριμένη έρευνα η οποία βασίζεται σε στοιχεία από 43 οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε 21 χώρες θέλει να επιδείξει ότι η διαφάνεια στην ιδιοκτησία των μέσων είναι φανερά ανεπαρκής, ενώ η αυξανόμενη επιρροή των κυβερνήσεων στα δημόσια μέσα και οι απειλές κατά δημοσιογράφων συνθέτουν ένα σκηνικό όπου η ελευθερία του Τύπου «δέχεται επίθεση σε ολόκληρη την ΕΕ», σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα σε έναν αγώνα ακόμα και για την ύπαρξη της

«Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη», δήλωσε ο Τζόναθαν Ντέι, επικεφαλής συντάκτης της έκθεσης. «Οι προσπάθειες των κυβερνήσεων να αποδυναμώσουν το κράτος δικαίου και τους δημοκρατικούς θεσμούς ξεκινούν σχεδόν πάντα με την προσπάθεια να ελέγξουν το τοπίο των μέσων ενημέρωσης της χώρας τους».

Ο ίδιος δήλωσε ότι η απέλπιδα προσπάθεια της ΕΕ να διασφαλίσει την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, μέσω της Ευρωπαϊκής Πράξης για την Ελευθερία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (Emfa), «αντιμετωπίζει ήδη αντίσταση, ακόμη και πριν τεθεί πλήρως σε ισχύ. Το πόσο επιτυχημένα θα εφαρμοστεί μπορεί να είναι καθοριστικό για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης σε ορισμένα κράτη μέλη».

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει το μέλλον της ελευθερίας του Τύπου στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κάτι παραπάνω από σοβαρές, καθώς η πολυφωνία των ΜΜΕ περιορίζεται όλο και περισσότερο από την υπερσυγκέντρωση ιδιοκτησίας, ακόμη και σε χώρες που φαντάζει απίστευτο.

Η υπερσυγκέντρωση στην ιδιοκτησία των ΜΜΕ αποτελεί κρίσιμο ζήτημα σε χώρες όπως η Κροατία, η Γαλλία, η Ουγγαρία, η Ολλανδία, η Σλοβενία, η Ισπανία και η Σουηδία, όπου λίγοι εξαιρετικά πλούσιοι ιδιοκτήτες ελέγχουν μεγάλο μέρος της αγοράς. Η έλλειψη διαφάνειας επιδεινώνεται από την καθυστερημένη εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράξης για την Ελευθερία των Μέσων (European Media Freedom Act – EMFA), η οποία στοχεύει στην προστασία των δημοσιογράφων, την ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών και την πλήρη διαφάνεια στην ιδιοκτησία, αλλά πολλά κράτη φαίνεται να μην είναι έτοιμα ή πρόθυμα να την εφαρμόσουν πλήρως.

Ο στόχος της δεσμευτικής νομοθεσίας είναι να εγγυηθεί όσο είναι δυνατόν την προστασία των δημοσιογράφων και των πηγών, την ανεξαρτησία των ρυθμιστικών φορέων και την πλήρη διαφάνεια της ιδιοκτησίας – αλλά πολλά κράτη μέλη «δεν φαίνονται έτοιμα, αν όχι απρόθυμα, να την εφαρμόσουν πλήρως», αναφέρει η έκθεση.

Η Γαλλία από την άλλη αντιμετώπιζε «σημαντικές προκλήσεις πλουραλισμού των μέσων ενημέρωσης», ανέφερε η έκθεση, υπογραμμίζοντας την εξαγορά του ομίλου Hachette από τον Vincent Bollore και την εγκατάσταση, σε αρκετούς από τους εκδοτικούς οίκους του, στελεχών που πρόσκεινται στις απόψεις του συντηρητικού δισεκατομμυριούχου.

Στην Ιταλία πάλι, η έκθεση σημείωσε τη σχεδιαζόμενη εξαγορά της AGI, ενός κορυφαίου πρακτορείου ειδήσεων, από τον όμιλο Angelucci, με επικεφαλής τον Antonio Angelucci, βουλευτή του ακροδεξιού κόμματος Lega, στον οποίο ανήκουν ήδη ιταλικές εφημερίδες όπως οι Il Giornale, Libero και Il Tempo.

Η σουηδική Bonnier κατέχει το 43% όλων των συνδρομητικών πολυήμερων εφημερίδων στη χώρα, ενώ η Schibsted κατέχει άλλες 13, συμπεριλαμβανομένων των Aftonbladet και Svenska Dagbladet.

Στην Ολλανδία, η RTL Nederland και η Talpa Network κατέχουν πάνω από το 75% της τηλεοπτικής αγοράς. Η ολλανδική αγορά διαδικτυακών μέσων ενημέρωσης, εν τω μεταξύ, κυριαρχείται από ιστοσελίδες που ανήκουν στην DPG Media, την Mediahuis και την RTL Nederland – με την πρώτη να ανακοινώνει σχέδια στα τέλη του 2023 για την εξαγορά της δεύτερης, μια κίνηση που διερευνάται από την αρχή καταναλωτών και αγορών.

Οι ανησυχίες για τον πλουραλισμό αυξάνονται επίσης στη Γερμανία, όπου πολλές τοπικές εφημερίδες, που πλήττονται από την ψηφιοποίηση και τη μείωση του αναγνωστικού κοινού, κλείνουν γραφεία και μειώνουν συνεχώς τη δύναμή τους. Περίπου οι μισοί εκδότες γερμανικών εφημερίδων έχουν μειώσει το συντακτικό προσωπικό τους και το 62% αναμένει να προχωρήσει σε έξτρα περικοπές.

Η συγκέντρωση της ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης – και η κρατική παρέμβαση στα μέσα ενημέρωσης – βρίσκονται στο ζενίθ τους στην Ουγγαρία, όπου το Ίδρυμα Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης Κεντρικής Ευρώπης (Kesma), το οποίο διοικείται από υποστηρικτές του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, κατέχει αρκετές εταιρείες μέσων ενημέρωσης. Οι ολιγάρχες που συμπίπτουν πολιτικά στον Όρμπαν άρχισαν να αγοράζουν μεγάλα μέσα ενημέρωσης το 2010 και στη συνέχεια τα «δώρισαν» στο Kesma, το οποίο από το 2018 λειτουργεί ως «ένας συγκεντρωτικός, φιλοκυβερνητικός όμιλος μέσων ενημέρωσης» που βασίζεται σε κρατικές διαφημίσεις για χρηματοδότηση, αναφέρει η έκθεση.

Σύμφωνα με την έκθεση τα δημόσια μέσα ενημέρωσης είναι επίσης ευάλωτα σε χώρες όπως η Κροατία, η χώρα μας, η Βουλγαρία και η Ιταλία. Η έκθεση διαπίστωσε επίσης ότι οι δημοσιογράφοι συνεχίζουν να είναι ευάλωτοι στη ρητορική μίσους και στις σωματικές επιθέσεις, καθώς θα υποστούν αστυνομική βία το 2024 σε Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία και Ισπανία. Σε ορισμένες χώρες, οι γυναίκες δημοσιογράφοι στοχοποιήθηκαν δυσανάλογα.

Υπογράμμισε ότι οι καταχρηστικές αγωγές SLAPP (σ.σ. πρόκειται για Στρατηγικές Αγωγές κατά της Δημόσιας Συμμετοχής που αποτελούν νομικές επιθέσεις που συνήθως αξιώνουν ως αποζημίωση δυσθεώρητα οικονομικά ποσά.) αποτελούν «δυνητικά υπαρξιακή απειλή» σε τουλάχιστον δώδεκα χώρες της ΕΕ, με τον πρωθυπουργό της Σλοβακίας, Ρόμπερτ Φίκο, να υποκινεί μια υπόθεση SLAPP εναντίον ενός δημοσιογράφου.

Δημόσιοι αιρετοί υπάλληλοι είχαν επίσης παρεμποδίσει το δημοσιογραφικό λειτούργημα αντιστεκόμενοι ή απορρίπτοντας ευθέως τα αιτήματα για την ελευθερία της πληροφόρησης σε αρκετές χώρες, όπως η Βουλγαρία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Μάλτα, η Ολλανδία και η Ισπανία, αναφέρει η έκθεση.

Πηγή: ethnos.gr