Γ. Χατζημάρκος για ΦΠΑ: Ο καθένας πρέπει να ορίσει τις προσωπικές «κόκκινες γραμμές» του έναντι της κοινωνίας που εκπροσωπεί

Διαβάστε επίσης:

Γιώργος Χατζημάρκος από Λέρο: Ο ΦοΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου, εκπληρώνει στο ακέραιο το καθήκον του για τα νησιά μας

01.11.2025

980

Μήνυμα του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου και Προέδρου της ΕΝΠΕ για την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου

27.10.2025

955

Σε κοινή δήλωση, η οποία εστάλη στον πρωθυπουργό της χώρας κ. Αντώνη Σαμαρά, κατέληξαν οι παράλληλες διευρυμένες συσκέψεις, εκπροσώπων των τοπικών φορέων του Νοτίου Αιγαίου, που πραγματοποιήθηκαν σε Ρόδο και Σύρο, με πρωτοβουλία του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου κ. Γιώργου Χατζημάρκου, το βράδυ της Κυριακής, με αφορμή τις πληροφορίες που φέρουν κυβέρνηση και δανειστές να έχουν θέσει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, την κατάργηση του ειδικού φορολογικού καθεστώτος που ισχύει στα νησιά του Αιγαίου.

Σημειώνεται ότι είναι η πρώτη φορά που επιτυγχάνεται οριζόντια συμφωνία και κοινή θέση,  μεταξύ όλων των φορέων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου σε αυτό το εύρος, γεγονός που ισχυροποιεί το μήνυμα που απευθύνουν στην κυβέρνηση.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι, η κοινή δήλωση – επιστολή δεν περιορίζεται στην διαμαρτυρία, αλλά θέτει με τρόπο αυστηρό και επιτακτικό ένα συγκεκριμένο διεκδικητικό πλαίσιο, προς άρση της βλάβης που υπέστη η κοινωνία και η οικονομία των νησιών από τις υφεσιακές πολιτικές της τελευταίας εξαετίας. Παράλληλα, γίνεται σαφές ότι σοβαρή βλάβη στην νησιωτική οικονομία θα προκύψει και στην περίπτωση διπλασιασμού του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία, που θα πλήξει καίρια την ανταγωνιστικότητα της περιοχής, ως κατ’ εξοχήν τουριστικό προορισμό.

Στην κοινή τους δήλωση οι εκπρόσωποι των φορέων που συμμετείχαν στις συσκέψεις και συνυπογράφουν το κείμενο – επιστολή, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στον ρόλο των βουλευτών της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, η ψήφος των οποίων θα κρίνει την κατάργηση ή μη, των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, τον διπλασιασμό ή μη του τουριστικού ΦΠΑ.
 
 
Οι δηλώσεις του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου
 
Αναφερόμενος στη σημασία και το αποτέλεσμα των δύο παράλληλων συσκέψεων φορέων σε Ρόδο και Σύρο,  ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ. Γιώργος Χατζημάρκος , σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα, δήλωσε:
«Η χθεσινή μέρα ήταν καθοριστική για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Είναι η πρώτη φορά που η Περιφέρεια εκφράζεται συνολικά και ενιαία, σε όλα τα επίπεδα, χωρίς καμία διάκριση μεταξύ Κυκλάδων και Δωδεκανήσου. Και αυτό δεν μπορεί να το αγνοήσει και να το απαξιώσει κανένας.  Με ένα κείμενο, μια θέση, εκφράστηκε  το σύνολο των αυτοδιοικητικών παραγόντων, των εκπροσώπων κοινωνικών, επιστημονικών φορέων και παραγωγικών τάξεων για το ζήτημα των συντελεστών ΦΠΑ».
Ο Περιφερειάρχης αναφέρθηκε στην διαφορετική   στάση που επιλέγει να κρατήσει η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, αφού η μέχρι σήμερα πρακτική της αμυντικής και ηττοπαθούς φραστικής διαμαρτυρίας, δεν  έφερε κανένα θετικό αποτέλεσμα:
«Δεν σταματάμε στο κοινό κείμενο και δεν περιοριζόμαστε στη λογική της διαμαρτυρίας, διότι θεωρώ ότι  η συνεχής και διαχρονική αμυντική, ηττοπαθής στάση αυτού του τόπου, έχει στοιχήσει ανεπανόρθωτα. Εμείς απαιτούμε πλέον, όχι μόνο τη σθεναρή στάση της ελληνικής κυβέρνησης απέναντι στις παράλογες απαιτήσεις της τρόικας, αλλά και την άμεση επανόρθωση όλης της βλάβης που έχουν υποστεί τα νησιά, την αποκατάσταση της δικαιοσύνης σε ό,τι έχει να κάνει με την νησιωτική Ελλάδα, σε όλους τους τομείς, όπου οι διαφορές και η ανισότητα, είναι παραπάνω από εμφανείς, οι δε επιπτώσεις στα νησιά, τραγικές. Με ξεκάθαρες  θέσεις τοποθετηθήκαμε και στα θέματα της Παιδείας, της Υγείας, των συγκοινωνιών τονίζοντας πως αυτός το τόπος , αυτά τα δύο μεγάλα νησιωτικά συμπλέγματα δεν αντέχουν να συνεχίσουν να προσφέρουν μονομερώς και οποτεδήποτε αντιμετωπίζουν πρόβλημα, αυτό να μην επιλύεται από πλευράς της ελληνικής κυβέρνησης».
 
Ψευδή τα στοιχεία του ΥΠΟΙΚ
 
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, επικαλούμενος οικονομικές μελέτες και αναλύσεις, αμφισβήτησε και κατήγγειλε ως ψευδή τα στοιχεία που δίνει το ΥΠΟΙΚ, ως προς το προσδοκώμενο όφελος από την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών στα νησιά, αφήνοντας αιχμές για τη σκοπιμότητα που εξυπηρετείται από μια τέτοια πρακτική. 

Όπως είπε χαρακτηριστικά: «Η απαίτηση ή η συζήτηση  για παρέμβαση στο καθεστώς ΦΠΑ, είναι μια συζήτηση πέρα από κάθε λογική, όχι μόνο πολιτική αλλά και οικονομική. Κατ΄αρχήν, διότι δεν θα αποδώσει τίποτε ως μέτρο, καθώς έχει εξαντληθεί η φοροδοτική ικανότητα και των επιχειρήσεων και των πολιτών.  Αυτά τα οποία λέγονται από υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπουργείου Οικονομικών περί 340 εκατ. ευρώ, εκτιμώμενο δημοσιονομικό όφελος, είναι απολύτως ανακριβή.

Είναι ψευδή και αυτό το καταγγέλλουμε. Τα πραγματικά στοιχεία, για όποιον θέλει να δει το θέμα και τεχνοκρατικά, τον οδηγούν σε συμπεράσματα απολύτως ασφαλή. Άρα θα πρέπει να αναζητηθεί αλλού το κίνητρο  γι αυτή τη συζήτηση. Η δική μας εκτίμηση είναι ότι αυτό το οποίο επιχειρείται να πληγεί είναι η ανταγωνιστικότητα των περιοχών μας , σε ένα πολύ συγκεκριμένο τομέα , όπου οι επιδόσεις τους, τελευταία, είναι εξαιρετικές. Και αυτό δεν θα το επιτρέψουμε. Ενδεχόμενη  λήψη τέτοιων μέτρων οδηγεί την τοπική οικονομία σε ξαφνικό θάνατο και είναι ο καιρός για τον καθένα από εμάς να ορίσει τις δικές του προσωπικές κόκκινες γραμμές έναντι της κοινωνίας που εκπροσωπεί».
 
Κινητοποιήσεις: «Δεν αποκλείουμε τίποτα»
 
Ερωτηθείς σχετικά με το ενδεχόμενο και τη μορφή κινητοποιήσεων, ο Περιφερειάρχης άφησε όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, με βάσει τις αποφάσεις των τοπικών φορέων:
«Στη διάρκεια της σύσκεψης  το βράδυ της Κυριακής ζητήθηκε από τους φορείς , να διατηρήσουν την πρωτοβουλία των κινήσεων , σε επίπεδο κινητοποιήσεων. Τόσο εγώ, ως Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, όσο και ο Πρόεδρος της ΠΕΔ και Δήμαρχος Ρόδου κ. Φ. Χατζηδιάκος, δεσμευτήκαμε πως θα ακολουθήσουμε τις όποιες αποφάσεις τους, διατηρώντας αρραγές το πολύ σπουδαίο, ευρύτατο μέτωπο το οποίο σχηματίστηκε. Δεν αποκλείουμε τίποτα».

Βλάβη στα νησιά και από τα «ισοδύναμα μέτρα»
 
Στις δηλώσεις του ο Περιφερειάρχης δεν περιορίστηκε στο ενδεχόμενο κατάργησης των μειωμένων συντελεστώ ν ΦΠΑ των νησιών, αλλά υπογράμμισε τις επιπτώσεις στην νησιωτική οικονομία και από το «ισοδύναμο μέτρο» που κατά τις πληροφορίες προωθεί η κυβέρνηση, τον διπλασιασμό του ΦΠΑ  για τα ξενοδοχεία.  

Συγκεκριμένα, ανέφερε:
«Ακόμα και το εναλλακτικό σενάριο, το λεγόμενο ισοδύναμο, το οποίο μπήκε στο τραπέζι των συζητήσεων με την τρόικα, για τον διπλασιασμό του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία, πάλι την δική μας περιοχή πλήττει.  Άρα να μη συζητάμε περί ισοδύναμων μέτρων τα οποία ήλθαν να αποτρέψουν την βλάβη στην οικονομία των νησιών. Η βλάβη στην οικονομία των νησιών είτε με την αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ στον τουρισμό, είτε με την κατάργηση  των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, θα είναι τραγική. Κανένας κλάδος δεν θα μείνει ανεπηρέαστος, η ανταγωνιστικότητα θα πληγεί σοβαρά και θα αυξηθούν οι τιμές αγαθών και υπηρεσιών. Αυτός είναι ένας δρόμος που έχει αποδειχθεί τα τελευταία χρόνια ότι οδηγεί μόνο σε ύφεση».
 
Η ευθύνη στους κοινοβουλευτικούς του Νοτίου Αιγαίου
 
Σε ερώτηση αν υπάρχουν σκέψεις για παραιτήσεις των αυτοδιοικητικών φορέων, στην περίπτωση  κατάργησης των συντελεστών ΦΠΑ των νησιών, ο κ. Χατζημάρκος  ήταν σαφής: «Πρέπει να προηγηθούν οι παραιτήσεις των κοινοβουλευτικών εκπροσώπων της περιοχής. Δεν νομοθετούμε εμείς. Δεν είμαστε εμείς εκείνοι οι οποίοι θα κληθούν στο ελληνικό Κοινοβούλιο, να επικυρώσουν με την προσωπική τους ψήφο μια ενδεχόμενη συμφωνία για τους συντελεστές ΦΠΑ.

Είναι ξεκάθαρη στο κοινό κείμενο και στην επιστολή που εστάλη στον πρωθυπουργό της χώρας,  η απαίτησή μας προς τους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους, τόσο των Κυκλάδων, όσο και της Δωδεκανήσου». Διευκρίνισε δε ότι «αντικείμενο της συνάντησης των φορέων ήταν η στάση μας απέναντι στο νομοθετικό σώμα, το οποίο θα πρέπει να λάβει υπόψιν τις απόψεις και τις θέσεις της κοινωνίας που εκπροσωπεί . Αφού οι φορείς κατέληξαν σε κοινές θέσεις, αυτές παραδόθηκαν σήμερα σε εκείνους που νομοθετούν».
 

 
«Να γίνουν σεβαστές  η ανοχή και η αντοχή αυτού του λαού»
 
Ο κ. Χατζημάρκος κατέληξε λέγοντας πως όλα αυτά τα μέτρα που συζητώνται, εντείνουν όλο και περισσότερο την ύφεση: «Και μετά από έξι χρόνια συνεχούς ύφεσης, όπου έχουμε κάνει σε επίπεδο δημοσιονομικής διόρθωσης ένα αδιαμφισβήτητο παγκόσμιο ρεκόρ, δεν θα έπρεπε κανένας κυβερνητικός  αξιωματούχος  να δέχεται σήμερα  παρατηρήσεις για το επίπεδο του παγκόσμιου ρεκόρ που πέτυχε αυτός ο τόπος.  Ένα ρεκόρ που έχει στοιχήσει πάρα πολύ σε αυτή τη χώρα και θα έπρεπε να γίνει επιτέλους σεβαστή η αντοχή, η ανοχή, αυτού του λαού, που έχει υποστεί τα πάνδεινα τα τελευταία χρόνια». 
 
 
Επισυνάπτεται η επιστολή προς τον πρωθυπουργό
 
Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ,
 
 
Σε συσκέψεις που πραγματοποιήθηκαν ταυτόχρονα στη Ρόδο και στη Σύρο, σήμερα, μεταξύ εκπροσώπων του συνόλου των τοπικών φορέων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, συμφωνήθηκαν τα κάτωθι:
 
Οι αυτοδιοικητικοί, παραγωγικοί, κοινωνικοί και επιστημονικοί φορείς του Νοτίου Αιγαίου, για μια ακόμη φορά εκφράζουμε την βαθύτατη αγωνία και ανησυχία μας για το ενδεχόμενο κατάργησης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά μας, που αυτές τις ώρες και σύμφωνα με “διαρροές” και “πληροφορίες”, βρίσκεται στο τραπέζι της τελικής διαπραγμάτευσης μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών.
 
Αυτή την ύστατη ώρα δηλώνουμε προς κάθε κατεύθυνση πως το ειδικό φορολογικό καθεστώς των νησιών είναι για μας αδιαπραγμάτευτο και είμαστε αποφασισμένοι να το προασπίσουμε με κάθε τρόπο. Ως εκ τούτου, η σθεναρή και δυναμική αντίδρασή μας, είναι δεδομένη. Η τυφλή φοροεισπρακτική λογική και η αδιέξοδη πολιτική που επιβάλλεται στη χώρα, δεν μπορεί να περάσει ως οδός «σωτηρίας».
 
Αδυνατούμε να αντιληφθούμε την εμμονή των δανειστών σε ένα μέτρο περιορισμένου δημοσιονομικού οφέλους, σε αντίθεση με την ανήκεστο βλάβη που θα επιφέρει στην οικονομία των νησιών.
 
Ακόμη και το υποτιθέμενο δημοσιονομικό όφελος των 347 εκατ. ευρώ (που ψευδώς προβάλλεται, ενώ κάθε επιστημονική ανάλυση αποδεικνύει ότι σε καμία περίπτωση το όποιο δημοσιονομικό όφελος δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο των 45 εκατ. Ευρώ) που θα προκύψει από τυχόν κατάργηση των μειωμένων συντελεστών, θα είναι ασήμαντο, μπροστά στις επιπτώσεις που θα επιφέρει, καθώς θα αποτελέσει την ταφόπλακα κάθε παραγωγικής δραστηριότητας στα νησιά μας.
 
Οι δανειστές και το οικονομικό επιτελείο που συνδιαλέγεται μαζί τους, θα πρέπει να αντιληφθούν  πως οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ στα νησιά, δεν αποτελούν προνόμιο, αλλά ανάγκη. Δεν παραβιάζουν, αλλά αποκαθιστούν τη δικαιοσύνη.
 
Το ειδικό φορολογικό καθεστώς για τα νησιά του Αιγαίου υιοθετήθηκε για να αντισταθμιστούν  οι αρνητικές συνέπειες της νησιωτικότητας και ιδιαίτερα το αυξημένο κόστος διαβίωσης και δραστηριοποίησης στις νησιωτικές αυτές περιοχές. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται ως μια συνήθης «ευνοϊκή φορολογική ρύθμιση», που ανάλογα με τις συγκυρίες τίθεται προς αμφισβήτηση.
 
Είναι κρίσιμης σημασίας να γίνει αντιληπτό από εκείνους που απεργάζονται την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ  στα  νησιά, σε ποια περιοχή αναφέρονται.
 
Στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου με τις δραματικές ελλείψεις στον ζωτικής σημασίας τομέα της υγείας, όπου ο αριθμός γιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού είναι θεαματικά συρρικνωμένος  σε σύγκριση με την ηπειρωτική Ελλάδα. Ανάλογες είναι οι ελλείψεις στους τομείς της παιδείας και της κοινωνικής πρόνοιας.
 
Στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου, όπου οι μεταφορές έχουν υποστεί ισχυρό πλήγμα, μέσω των δραστικών περιορισμών των κονδυλίων για την επιδότηση των ακτοπλοϊκών συνδέσεων στις άγονες γραμμές, με συνεπακόλουθο  τον  περιορισμό των ακτοπλοϊκών δρομολογίων.
 
Στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου, πύλη και σύνορο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που καλούνται να σηκώσουν το δυσανάλογο βάρος της εισόδου  παράτυπων μεταναστών και προσφύγων. 
 
Στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου, όπου λόγω του εικονικού υπολογισμού εισοδημάτων, έχει επέλθει δραματική περικοπή των κοινοτικών πόρων για βασικά  έργα υποδομής.  
 
Στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου όπου αυτή την ώρα υλοποιείται το μεγαλύτερο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων στη χώρα, μέσω του ΤΑΙΠΕΔ.
 
Στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου, που λόγω τουρισμού, είναι η κατ’ εξοχήν περιοχή που μπορεί να δώσει ελπίδα ανάκαμψης και  αναπτυξιακή προοπτική σε μια συρρικνωμένη εθνική οικονομία.
 
Στα νησιά του Αιγαίου, που μετά τα παραπάνω, είναι προφανές ότι μακράν απέχουν από την εικόνα της ευημερίας που τεχνηέντως καλλιεργείται.
 
Κατόπιν αυτών, δηλώνουμε προς πάσα κατεύθυνση ότι δεν πρόκειται να επιτρέψουμε να συνεχιστεί αυτός ο παραλογισμός. Όλα έχουν όρια, που στην περίπτωση των νησιών μας, έχουν ξεπεραστεί προ πολλού.
 
Δεν μπαίνουμε καν στη συζήτηση κατάργησης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου, που σε κάθε περίπτωση δεν τίθεται σε διαπραγμάτευση.
 
Αντιθέτως, δηλώνουμε ότι δεν θα ανεχθούμε άλλο καταστάσεις που διαμορφώνουν συνθήκες κατάφωρης ανισότητας των νησιών του Νοτίου Αιγαίου, σε σύγκριση με την ηπειρωτική Ελλάδα και ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ την άμεση αποκατάσταση των δυσμενών συνθηκών που διαμορφώθηκαν την τελευταία εξαετία της ύφεσης στα νησιά.
 
Απαιτούμε από τους δανειστές, να εγκαταλείψουν τις παράλογες και αντιαναπτυξιακές βλέψεις τους.
 
Στην απαίτηση μας αυτή, δεν θα ανεχθούμε καμία στάση υποχωρητικότητας από τους τοπικούς κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους, που τους θέτουμε προ των ευθυνών τους και τους καθιστούμε υπεύθυνους για ό,τι συμβεί.
 
Μετά από πέντε χρόνια βαθύτατης ύφεσης, ο τόπος δεν αντέχει άλλο να  βυθίζεται από πολιτικές και αποφάσεις που αντιμετωπίζουν τη ζωή ως ένα σύνολο στατιστικών δεικτών.
Ούτε οι αρχές της οικονομικής επιστήμης δεν μπορούν να επιβραβεύσουν την ορθότητα αυτών των εμμονών, αφού το μόνο που θα επιτευχθεί θα είναι η περαιτέρω επιδείνωση του οικονομικού κλίματος και η ενίσχυση της ύφεσης.
 
Ζητάμε από την κυβέρνηση να αποσύρει από το τραπέζι των διαβουλεύσεων κάθε σκέψη ή πρόταση για παρέμβαση στο ισχύον καθεστώς ΦΠΑ και να στραφεί στην άρση των δυσμενών συνθηκών που έχουν φέρει τα νησιά σε μειονεκτική θέση έναντι της ηπειρωτικής χώρας. Σε αντίθετη περίπτωση, είμαστε έτοιμοι να αντιδράσουμε άμεσα και δυναμικά.
 
Μέχρι και την τελευταία στιγμή, ευελπιστούμε να επικρατήσει η λογική.
 
 
Με εκτίμηση,
 
 
Γεώργιος Χατζημάρκος, Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου
 
Φώτης Χατζηδιάκος, Πρόεδρος Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Νοτίου Αιγαίου
 
Κύριλλος, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ρόδου
 
Δωρόθεος Β’, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας, Μυκόνου, Μήλου, Σίφνου, Σερίφου, Κιμώλου, Κύθνου, Φολεγάνδρου, Σίκινου
 
Πέτρος Στεφάνου, Σεβασμιώτατος Επίσκοπος Καθολικών Σύρου
 
Ιωάννης Πάππου, Πρόεδρος Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου
 
Ιωάννης Ρούσσος, Πρόεδρος Επιμελητηρίου Κυκλάδων
 
Σάββας Χατζησάββας, Πρόεδρος Εργατικού Κέντρου Ρόδου
 
Μάρκος Βουτσίνος, Πρόεδρος Εργατικού Κέντρου Κυκλάδων
 
Κωνσταντίνος Σαρρής, Πρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Ρόδου
 
Νικόλαος  Παγίδας, Πρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Σύρου
 
Χρήστος Μαντάς, Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Ρόδου
 
Ευάγγελος Πανοηλίας, Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Κυκλάδων 
 
Νικόλαος Φουτούλης, Πρόεδρος Φαρμακευτικού Συλλόγου Δωδεκανήσου
 
Ιωάννης Ρούσσος, Πρόεδρος Φαρμακευτικού Συλλόγου Κυκλάδων
 
Αντώνιος Καμπουράκης, Πρόεδρος Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου
 
Ιάκωβος Αρβανίτης, Πρόεδρος Ένωσης Ξενοδόχων Σύρου
 
Ιωάννης Κακλιός, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Επαγγελματοβιοτεχνών και Εμπόρων Δωδεκανήσου
 
Ιωάννης Κουζούπης, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Επαγγελματοβιοτεχνών και Εμπόρων Κυκλάδων
 
Μιχαήλ Μιχαήλ, Πρόεδρος Οικονομικού Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου
 
Ιάκωβος Γρύλλης, Πρόεδρος Τεχνικού Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου
 
Παναγιώτης Καραγιάννης, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Εμπορικών Συλλόγων Δωδεκανήσου
 
Παναγιώτης Τοκούζης, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ενοικιαζομένων Διαμερισμάτων Δωδεκανήσου
 
Αντώνιος Καρατάσος, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ενοικιαζομένων Διαμερισμάτων Κυκλάδων