Η θάλασσα χτυπά απαλά τα πολύχρωμα ψαροκάικα, καθώς οι ψαράδες μαντάρουν τα δίχτυα τους στο λιμάνι και ένα αγόρι τραβά ψάρια από το νερό με πετονιά.
Όπως αναφέρει ο συντάκτης του Ιndependent, παρακολουθώντας τη σκηνή από ένα τραπέζι στον ήλιο, σε παραθαλάσσιο καφέ στην Αγία Μαρίνα, την πρωτεύουσα της Λέρου, είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πώς αυτό το ελληνικό νησί ήταν κάποτε γνωστό ως το «νησί των απόκληρων» ή το «καταραμένο νησί».
Μια γρήγορη ματιά στα βιβλία ιστορίας αποκαλύπτει πως η Λέρος ήταν το δεύτερο πιο βαλλόμενο νησί κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, σήμερα, εκτός από ένα άψογα διατηρημένο πολεμικό νεκροταφείο, ένα μικρό στρατιωτικό μουσείο και τα απομεινάρια από δύο παλιές πυροβολαρχίες και έναν στρατιωτικό καθρέφτη στη δυτική ακτή, δεν υπάρχουν άλλα εμφανή σημάδια του ταραχώδους παρελθόντος της.
Μόλις 90 λεπτά με το φέρι από την πιο πολυσύχναστη και γνωστή Κω, η Λέρος είναι από τα πιο χαλαρά ελληνικά νησιά που μπορεί να επισκεφθεί κανείς.
Η Αγία Μαρίνα, γύρω από το λιμάνι της, που είναι μόλις μεγαλύτερο από έναν μέσο κήπο, φιλοξενεί ανεξάρτητα καταστήματα με λινά είδη, κεραμικά και κοσμήματα, ιδιωτικά στούντιο διαμερίσματα, παραδοσιακές ταβέρνες και μαγαζιά με γύρο σουβλάκι. Υπάρχουν και δύο φούρνοι, που φημίζονται για τις τυρόπιτες Λέρου, φτιαγμένες με φέτα, φύλλο και πασπαλισμένες με κανέλα.
Η εξυπηρέτηση στην Αγία Μαρίνα είναι σταθερά και ευχάριστα αργή. Ένα απόγευμα σε μια ταβέρνα, ένα γεύμα δύο ωρών κυλά με ψητή φέτα που σερβίρεται σιγοβράζοντας, φρέσκο τζατζίκι, αφράτο πιτάκι και μερικά ποτήρια παγωμένο λευκό κρασί, ενώ οι ντόπιοι απολαμβάνουν πιάτα με το χαρακτηριστικό παστό σκουμπρί της Λέρου.
Η πρωτεύουσα του νησιού διαθέτει και μπαρ. Παλιά τραπέζια ραπτομηχανής Singer έχουν μετατραπεί σε τραπέζια πελατών και ένας παπαγάλος ονόματι Coffii «βομβαρδίζει» το προσωπικό με ελληνικές βρισιές. Άλλο μπαρ θυμίζει περισσότερο μαγαζί με αντίκες, χάρη στη ναυτική του διακόσμηση.
Το σήμα κατατεθέν της Αγίας Μαρίνας είναι το Κάστρο της Παντελιού. Κυκλώνει έναν γκρεμό 150 μέτρα πάνω από την πόλη και η ιστορία του ξεκινά από τα βυζαντινά χρόνια, όταν χτίστηκε στη θέση μιας αρχαίας ακρόπολης.
Αν και μπορεί κανείς να φτάσει με το αυτοκίνητο στην κορυφή, η πεζοπορία της ανηφορικής διαδρομής με τα 500 σκαλοπάτια από το χωριό Πλάτανος, σε μικρή απόσταση από το λιμάνι της Αγίας Μαρίνας, προσφέρει πανοραμική θέα προς τις ανατολικές και δυτικές ακτές του νησιού σε κάθε στροφή.
Εκτός από το κάστρο, άλλα εμβλήματα της Λέρου είναι οι ανεμόμυλοί της. Τοποθετημένοι σαν πομπή στην πλαγιά πάνω από το ψαροχώρι Παντέλι, στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού, αυτοί οι κυλινδρικοί ανεμόμυλοι χρησιμοποιούνταν τον 18ο αιώνα για την άλεση σιταριού και κριθαριού, όπως και στη γνωστότερη Μύκονο.
Σήμερα, έχουν αποκατασταθεί και επαναξιοποιηθεί. Ένας από αυτούς στεγάζει κοκτέιλ μπαρ με εξωτερική βεράντα που προσφέρει θέα στο λιμάνι του Παντελιού και τις πολυάριθμες αποχρώσεις του γαλάζιου του Αιγαίου.
Η ακτογραμμή της Λέρου είναι διακοσμημένη με παραλίες. Σε απόσταση 35 λεπτών με τα πόδια από την Αγία Μαρίνα βρίσκεται η Αλίντα, η μεγαλύτερη παραλία του νησιού. Τα νερά της είναι τόσο διαυγή, που κάνουν το κρύσταλλο να μοιάζει θολό, ενώ η παραλία από βότσαλα περιβάλλεται από παραδοσιακές ταβέρνες.
Παρότι η Λέρος έχει έκταση λιγότερη από 30 τετραγωνικά μίλια, διαθέτει τόσο ζυθοποιία όσο και οινοποιείο. Οι γευσιγνωσίες γίνονται σε βεράντα πνιγμένη στις κληματαριές και συνοδεύονται από ελληνικούς μεζέδες, όπως ελιές και τυριά.
«Ένα κόκκινο κρασί, με άρωμα καπνού και κακάο, ξεχωρίζει για μένα. Φεύγω φορτωμένος με μπουκάλια για να τα πάρω μαζί μου στο σπίτι.
Ολοκληρώνω την επίσκεψή μου στη Λέρο με μια στάση στο Λακκί. Ως ένας από τους μεγαλύτερους φυσικούς λιμένες της Μεσογείου, ο κόλπος του Λακκίου τράβηξε την προσοχή του Μουσολίνι τη δεκαετία του 1920, όταν η Λέρος ήταν υπό ιταλική κατοχή», γράφει ο συντάκτης.
Ο δικτάτορας, επιθυμώντας να μετατρέψει την περιοχή στο «Κορεχιντόρ της Μεσογείου», ένα στρατηγικό σημείο ελέγχου της Ανατολικής Μεσογείου, ανέθεσε στους αρχιτέκτονές του να χτίσουν μια πρότυπη πόλη σε στιλ ιταλικού ορθολογισμού.
Το αποτύπωμα των μεγαλόπνοων σχεδίων του Μουσολίνι είναι ακόμη ορατό σήμερα στην αρχιτεκτονική του Λακκιού, που θυμίζει περισσότερο ξεθωριασμένο South Beach Miami παρά ελληνικό νησί.
«Απολαμβάνοντας ένα τελευταίο ποτήρι κρασί και παρακολουθώντας τα ιστιοπλοϊκά να μπαινοβγαίνουν στον κόλπο, σκέφτομαι το παλιό παρατσούκλι του νησιού. Αν πράγματι αυτό είναι το “νησί των απόκληρων”, τότε θα δεχόμουν ευχαρίστως να με εξορίσουν εδώ», καταλήγει ο συντάκτης.