Λέρος 12 μίλια – Το απόρρητο σχέδιο

«Η πολιτική της ελληνοτουρκικής προσέγγισης και η αλλαγή ατμόσφαιρας στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, δεν εμπόδισε τον Καραμανλή να εκπονήσει μία έξυπνη πολιτική για την οριοθέτηση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στη Μεσόγειο, με στόχο την αύξηση του στρατηγικού ζωτικού χώρου μας στην νοτιοανατολική λεκάνη της Μεσογείου, αλλά και την θωράκιση των συνόρων μας στο Αιγαίο», αναφέρει στο βιβλίο του «Καραμανλής off the record» ο δημοσιογράφος Μανώλης Κοττάκης. 

Διαβάστε επίσης:

Λέρος: Στη δημοσιότητα το ψήφισμα διαμαρτυρίας για το Νοσοκομείο – “Η Υγεία είναι δικαίωμα, όχι εμπόρευμα”

13.10.2025

1.2k

Λέρος: “Αγώνας μνήμης Αλέξης Χαραλαμπίδης” από τον Ναυτικό Όμιλο

13.10.2025

944

«Φιλοδοξία αυτού του σχεδίου, το οποίο έθεσε σε εφαρμογή ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Βαληνάκης, ήταν η διερεύνηση των ελληνικών θαλάσσιων συνόρων στη Μεσόγειο πολύ πέρα από τα 12 μίλια και η ταύτιση των ελληνικών και των εξωτερικών ευρωπαϊκών συνόρων, κατά μήκος των οποίων η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εφάρμοζε πολιτικές αποτροπής (Σελ. 274-280) κατά της λαθρομετανάστευσης.

Το σχέδιο αυτό εξελίχθηκε σε δύο φάσεις:
-Κατά τη διάρκεια της πρώτης, η Ελλάδα ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με όλα τα παράκτια κράτη της Μεσογείου και της Αδριατικής (Λιβύη, Αίγυπτο και Αλβανία) για την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).

-Κατά τη διάρκεια της δεύτερης, η Ελλάδα προχώρησε σε συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την αποστολή στρατιωτικής δύναμης που θα αναλάμβανε να επιτηρεί τα ελληνοτουρκικά σύνορα για τη λαθρομετανάστευση (Frontex).

Το σχέδιο του Καραμανλή προέβλεπε πως, όταν θα ολοκληρώνονταν οι συμφωνίες με Αίγυπτο, Λιβύη, Αλβανία (με την Ιταλία τα χωρικά ύδατα είναι οριοθετημένα δεκαετίες τώρα), θα υπογράφαμε συμφωνία και με την Κύπρο και τότε μόνο θα ανοίγαμε συζήτηση με τους Τούρκους για την υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο. Από θέση ισχύος! Ο απώτερος στόχος του, πέραν της αντιμετώπισης του υπαρκτού προβλήματος, ήταν, όμως, άλλος.
Το αίτημά του αυτό στην ουσία ήταν ένα αριστοτεχνικό καμουφλάζ για να επεκταθεί ο ελληνικός θαλάσσιος χώρος πέρα από τα 12 μίλια και να ενισχυθούν τα ελληνικά επιχειρήματα στο Αιγαίο. Έμενε το σκέλος της ακτοφυλακής για την από θαλάσσης επιτήρηση των συνόρων.
Ο Καραμανλής, βλέποντας ότι δεν προχωρά η ιδέα του σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σκέφτηκε την υλοποίηση της σε διμερές επίπεδο.
Όταν, λοιπόν, επισκέφθηκε την Ελλάδα ο Γάλλος πρόεδρος Σαρκοζί και βρέθηκαν οι δυο τους πίσω από τις κλειστές πόρτες του Μαξίμου -εκτός από τα εξοπλιστικά- του πρότεινε την ιδέα της δημιουργίας ελληνογαλλικής ακτοφυλακής.

Οι λεπτομέρειες εφαρμογής της πρότασης ήταν ακόμη πιο ενδιαφέρουσες.

Επειδή οι Γάλλοι δε διαθέτουν λιμενικό σώμα, συμφώνησαν να μας στείλουν πολεμικό πλοίο για την επιτήρηση των συνόρων. Και ο δαιμόνιος Βαληνάκης επέλεξε να δημιουργήσει τη ναυτική βάση στη Λέρο, εντός της οποίας θα ναυλοχούσε σταθερά το γαλλικό πολεμικό.

Η επιλογή του ακριτικού νησιού δεν έγινε τυχαία. Υπήρχαν εκεί έτοιμες ναυτικές εγκαταστάσεις. Τις είχαν φτιάξει οι Ιταλοί, κατά την κατοχή της Δωδεκανήσου και τις είχε αξιοποιήσει το ΝΑΤΟ, πριν οι Τούρκοι καταφέρουν να μας εξαιρέσουν από τις ασκήσεις, με το επιχείρημα ότι η Λέρος είναι αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη.

Στη ναυτική βάση της Λέρου σχεδίαζε η κυβέρνηση να επιτρέψει την προσόρμιση και ρωσικών πολεμικών πλοίων, με το επιχείρημα της εφαρμογής των ενεργειακών συμφωνιών για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.

Οι Ρώσοι, που κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου αγκυροβολούσαν σε διεθνή ύδατα ανοιχτά των Κυθήρων, είχαν το άγχος των Στενών και επιδίωκαν να ξαναβγούν στη Μεσόγειο.

Ο Καραμανλής πάλι, που έβλεπε την τουρκική επιθετικότητα αλλά και την αδιαφορία των συμμάχων για τις ελληνικές ανησυχίες, ήθελε να θωρακίσει τα σύνορά μας με την παρουσία ξένων δυνάμεων, εν γνώσει του, όμως, ότι απειλούσε παγιωμένες διπλωματικές ισορροπίες. Το σχέδιο «12 μίλια-Λέρος», μολονότι προχώρησε μέσα από συμπληγάδες, δεν κατάφερε να ολοκληρωθεί, λόγω της εκλογικής ήττας της ΝΔ»

newdemocracy.gr